Ostrzeń pospolity (Cynoglossum officinale) występuje w Europa, w tym w Wielkiej Brytanii, choć nieobecny na północy i rzadko na południu, na wschód aż do Azji. W Polsce dość pospolity.
Ostrzeń pospolity jest dwuletnim chwastem, posiada wzniesioną łodygę o wysokości 50 – 90 cm, nosi naprzemienne, siedzące, lancetowe liście, które są owłosione po obu stronach. Podstawowe liście są podobne, ale mają ogonki i kształt nieco jak język psa. Kwiaty o czerwono-purpurowych lub lawendowych płatkach. Roślina kwitnie od maja do września a nasiona dojrzewają od sierpnia do września. Kwiaty są hermafrodytem (mają zarówno organy płci męskiej jak i żeńskiej) i zapylane przez owady. Roślina jest samopłodna.
Roślina zajmuje siedliska suche, tereny trawiaste i brzegi lasów, często blisko morza, na piasku, żwirze, lub w wapiennych glebach. Roślina nadaje się do: gleby lekkiej (piaszczystej) i średniej (gliniastej), preferują glebę o dobrej odwodnieniu i mogą rosnąć w odżywczej glebie. Odpowiednie pH: obojętne i zasadowe (alkaliczne) gleby. Nie może rosnąć w cieniu. Preferuje wilgotną glebę.
Ostrzeń pospolity – właściwości lecznicze
Ostrzeń pospolity posiada właściwości: przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, reumatoidalne, przeciwskurczowe, przeciwnowotworowe, trawienne. W swoim składzie zawiera: alkaloidy, alantoina, heliosupina, garbniki, olejki eteryczne i mucyny.
Ostrzeń pospolity ma długą historię stosowania jako zioło lecznicze, choć rzadko stosuje się go w nowoczesnym ziołowym lecznictwie. Liście zawierają alantoinę, bardzo skuteczny środek przyspieszający proces gojenia. Należy jednak zachować ostrożność, ponieważ efekty narkotyczne wynikają z dużych dawek stosowanych wewnętrznie. Roślina jest potencjalnie rakotwórcza, (chociaż była ona stosowana również w leczeniu raka). Liście i korzenie są przeciwbólowe, przeciwzakrzepowe, przeciwskurczowe, ściągające, trawienne, zmiękczające skórę i lekko narkotyczne.
Roślina zawiera alkaloidy cynoglossine i consolidynę, które są stosowane medycznie w celu złagodzenia bólu. Ostrzeń pospolity posiada właściwości lecznicze, które mogą być stosowane na układ trawienia, układ oddechowy, schorzenia skóry.
Ostrzeń pospolity – zastosowanie
Ostrzeń pospolity był stosowany wewnętrznie w leczeniu kaszlu i biegunki, chociaż obecnie stosowany jest głównie, jako okład na rany, niewielkie urazy, ugryzienia owadów i wrzody. Zioło posiada szeroką renomę przeciwnowotworową wśród raków różnych typów. Lekarstwem homeopatycznym są korzenie. Jest bardzo skuteczny w leczeniu bezsenności.
Ostrzeń pospolity posiada zastosowanie w takich dolegliwościach jak:
- Biegunki
- Kaszlu,
- Kataru,
- Niestrawności,
- Kolki,
- Przewlekłego zapalenia oskrzeli,
- Zapalenia nerwu,
- Nerwobóle,
- Przeziębienia i problemów z płucami.
- Zewnętrznie, stosowany do:
- Oparzeń,
- Siniaków,
- Zadrapań,
- Ukąszeń owadów, węży,
- Guzów,
- Otarć,
- Wrzodów,
- Trudnych ran.
Ostrzeń pospolity doskonale sprawdza się w przypadku przeziębienia i ma zasadnicze znaczenie w przypadku kaszlu, kataru, krwawienia z płuc i innych dezorganizacji aparatu oddechowego. Liście i korzeń są stosowane zarówno, jak okład na wrzody, oparzenia, ból, siniaki i otarcia. Od lat w medycynie ludowej ekstrakty z korzeni tej rośliny były używane, jako „ludowe” środki zaradcze na różne zaburzenia, takie jak wyprysk, gorączka, trądzik, zakażenie grzybicze wywołane przez dermatofity, oparzenia i hemoroidy.
Składniki występujące w roślinie znajdują zastosowanie w leczeniu wielu schorzeń układu wewnętrznego i zewnętrznego. Dzięki czemu poprawia funkcję organizmu podczas trawienia, chroniąc żołądek i jelita. Ostrzeń pospolity niweluje przykre objawy takie jak biegunka i bolesne kolki. Nerwobóle pojawiające się w różnych obszarach ciał ulegają znacznemu osłabieniu dzięki właściwościom przeciwskurczowym.
Natomiast właściwości ściągające i zmiękczające dają możliwość niwelowania wielu stanów chorobowych skóry. Począwszy od zadrapań po wrzody aż po trudno gojące się rany. Przemywanie wywarem, robienie okładów przynosi szybki efekt leczniczy. Natomiast robienie kompresów na urazy i siniaki pozwala szybciej wrócić do normalnego funkcjonowania. Właściwości przeciwbólowe przynoszą znaczną ulgę.
Ostrzeń pospolity – sposoby używania
Można używać suszonych ziół lub korzeni, które należy zbierać wiosną, i na początku lata.
Wysuszony, sproszkowany korzeń w ilości jednej łyżeczki można rozmieszać z wodą (1 szklanka) i spożywać jeden raz dziennie. Może być słodzony miodem. Nie przekraczać 1 łyżki zioła dziennie, ponieważ roślina wykazuje tendencje narkotyzujące.
Z ostrzenia pospolitego można także przygotować papkę i przykładać na miejsce stłuczone lub po złamaniu. Należy wysuszony i sproszkowany korzeń wymieszać w niewielką ilością wody lub oleju. Następnie tak przygotowany preparat przykładać na zmiany skórne, można zabezpieczyć bandażem.
Ostrzeń pospolity – wywar
1 łyżkę suchego korzenia, zalać szklanką wody i gotować pod przykryciem do pół godziny. Po czym pozostawić do wystygnięcia, a następnie przecedzić. Wywar można spożywać po jednej łyżce do trzech razy dziennie. Nadaje się także do robienia opatrunków i kompresów.
Ostrzeń pospolity – napar
Jedną łyżeczkę suszonego ziela zalać szklanką wrzątku i pozostawić pod przykryciem do zaparzenia na około 10-15 minut. Pić 1-2 razy dziennie.
