Bolesne miesiączki to problem wielu kobiet w każdym wieku. Czasem występują sporadycznie, a nierzadko – regularnie, co miesiąc. Intensywność bólu wyłącza kobietę z codziennych czynności i zadań, uniemożliwia pójście do pracy czy opiekę nad dziećmi, powoduje silne osłabienie, senność, mdłości. Problem można wyleczyć, potrzebna jest tylko dobra i trafna analiza, poprzedzona odpowiednimi, specjalistycznymi badaniami, a także chęć wsłuchania się w swoje ciało.
Przyczyny bólu miesiączkowego
Przyczyny bólu odczuwanego podczas menstruacji dzieli się na dwa rodzaje – pierwotne oraz wtórne. W przypadku pierwotnego bólu, występuje najczęściej u nastolatek (tuż po pojawieniu się pierwszego krwawienia) oraz kobiet młodych, poniżej 30. roku życia. Pierwotna przyczyna bólu leży w wahaniach hormonalnych oraz gwałtownym wzroście tzw. prostaglandyn.
Substancje te, odpowiedzialne za złuszczanie się śluzówki macicy, jednocześnie zwiększają czułość receptorów bólowych. Najintensywniejszy ból w tym przypadku występuje tuż przed oraz przez pierwszy dzień trwania miesiączki, ustępując w kolejnych dniach.
Drugi typ bólu związany jest z przyczynami wtórnymi, a więc procesami chorobotwórczymi, zachodzącymi w organizmie kobiety. Są to między innymi:
- endometrioza – choroba polega na przenoszeniu się endometrium, a więc tkanki wyściełającej macicę na inne organy (jajniki, jajowody, jelita, pęcherz). Powoduje to różnego rodzaju zrosty, które w trakcie menstruacji złuszczają się wraz z wnętrzem macicy, powodując bardzo silne dolegliwości bólowe, a także groźne krwotoki;
- mięśniaki macicy – łagodne guzy występujące na ścianach macicy, wymagają stałej kontroli i obserwacji, a w razie nadmiernego wzrostu – leczenia operacyjnego;
- niedoczynność tarczycy – związane z nią zaburzenia hormonalne powodują bardzo obfite lub przeciwnie – skąpe miesiączki, często połączone z silnym bólem;
- stres;
- niedożywienie, niedobory witamin i minerałów;
- zbliżająca się menopauza.
Objawy towarzyszące – kiedy pójść do lekarza?
Oprócz bólu miesiączkowego, kobietom w czasie okresu nierzadko towarzyszą bóle kręgosłupa, krzyża, miednicy, odbytu, ud, a także głowy. Charakterystyczne objawy to także zwiększona częstotliwość oddawania moczu i uczucie stałego parcia na pęcherz, nudności a przy silniejszych bólach wymioty, senność, apatia, zmienność nastrojów, spowolnienie metabolizmu (zaparcia i zatwardzenia) lub przyspieszenie (biegunka), a także wiele innych, charakterystycznych i indywidualnych dla każdej kobiety.
Jakie objawy, oprócz bólu dolnych partii brzucha, powinny skłonić do wizyty u ginekologa? To przede wszystkim nieregularna lub występująca w niewielkich odstępach czasu menstruacja, która może być związana z zaburzeniami hormonalnymi, wymagającymi włączenia odpowiedniego leczenia. Kolejny czynnik to bóle brzucha, pojawiające się w niecharakterystycznych momentach cyklu, nie związane z menstruacją i owulacją.
Jeśli towarzyszy im krwawienie – wizyta staje się pilna. Powodem do leczenia specjalistycznego może być także duża uciążliwość bólu około menstruacyjnego, a więc jego długie trwanie (zarówno przed, w trakcie, jak i po krwawieniu), a także brak możliwości normalnego funkcjonowania. Ważna jest także obserwacja krwawienia np. jego obfitości i czasu trwania.
Bolesne miesiączki – sposoby leczenia
Przy bolesnym krwawieniu i jeśli nie towarzyszą mu wcześniej wymienione, podejrzane objawy, leczenie ukierunkowane jest przede wszystkim na łagodzenie bólu oraz wzmacnianie organizmu kobiety. O ile bóle nie są aż tak intensywne, warto wybrać dostępne bez recepty środki, takie jak ibuprofen czy paracetamol (skojarzony z lekami rozkurczowymi). Niezmiernie ważny jest moment reakcji na ból.
Kobiety, które potrafią słuchać swojego organizmu i wiedzą, kiedy dokładnie wystąpi menstruacja, mogą zażyć lek przeciwbólowy jeszcze przed jej wystąpieniem, co znacznie zwiększy jego skuteczność. Przy intensywnych atakach bólu, z którymi nie radzą sobie preparaty dostępne bez recepty, konieczna może być wizyta u lekarza i zakup leku przeciwbólowego na receptę.
Oprócz działania przeciwbólowego, poleca się także stosować sprawdzone, naturalne metody, które warto dopasować do swoich indywidualnych potrzeb. To między innymi:
- lekko ciepłe (nie gorące!) lub chłodzące okłady na krzyż i dolne partie brzucha;
- picie naparów z ziół – kojąco i uspokajająco działa melisa, rumianek, dziurawiec. W sklepach zielarskich dostępne są także specjalne mieszanki przeciwbólowe na kobiece dolegliwości;
- ćwiczenia rozluźniające – joga, relaksujący spacer, rozciąganie na piłce itp.;
- unikanie potraw i napojów, wzmagających skurcze mięśni np. kawy czy dań ostro przyprawionych;
- przebywanie w komfortowej pozycji, w pomieszczeniu o neutralnej temperaturze.
W skrajnych przypadkach, kiedy powyższe metody nie zdają rezultaty, konieczne może być wdrożenie antykoncepcyjnych preparatów hormonalnych. Niestety, zazwyczaj po ich odstawieniu dolegliwości bólowe powracają. Najnowsze badania wskazują, że duży udział w pojawianiu się bólu może mieć styl życia i dieta.
