Cytologia cienkowarstwowa określana inaczej, jako cytologia płynna (LBC) została wprowadzona w połowie lat 90. Stała się alternatywną techniką przetwarzania próbek pobranych z szyjki macicy. Cytologia cienkowarstwowa LBC proponuje wiele korzyści, takich jak:
- mniejsza liczba niedokładnych określeń,
- bardziej reprezentatywne przeniesienie komórek z urządzenia zbierającego,
- równomiernego rozproszonego materiału komórkowego,
- wybór użycia resztkowego materiału komórkowego (HPV),
- skrócenie czasu przesiewowego,
- prawdopodobieństwo wyższej częstości występowania wyselekcjonowanych zmian poślizgowych płaskich.
Najbardziej spójnymi korzyściami LBC względem metody konwencjonalnej obserwowanymi w różnych badaniach jest obniżona częstość rozmazów. Poddawanie się kobiet okresowym badaniom cytologicznym pozwala na wykrycie wczesnych zmian chorobowych w szyjce macicy. Jest wiele schorzeń które można skutecznie wyleczyć, jednak wartościowa metoda diagnostyczna okazuje się niezbędna.
Cytologia cienkowarstwowa – przegotowanie próbek
Cytologia cienkowarstwowa jest metodą przygotowania próbek do badania w cytopatologii. Próbka jest zbierana, zwykle za pomocą małej szczotki, w taki sam sposób, jak w przypadku konwencjonalnego testu cytologicznego. Zamiast przenoszenia bezpośrednio na szkiełko mikroskopowe, próbka jest osadzana w małej butelce płynu konserwującego. W laboratorium ciecz jest poddawana zabiegowi usuwania innych elementów, takich jak śluz przed umieszczeniem warstwy na slajdzie. Technika ta pozwala uzyskać dokładniejsze wyniki. Programy przesiewowe w wielu państwach zmieniły metodę przesiewową szyjki macicy z badania konwencjonalnego na cytologię opartą na cieczy w 2008 roku.
Cytologia cienkowarstwowa jest szeroko stosowana w badaniach nad rakiem szyjki macicy, ale nie przeprowadzono jeszcze dużych, losowych badań. Jedynie włoscy badacze przeprowadzili badania na losowo wybranych ponad 45 000 kobiet (w przedziale wiekowym, 25-60 lat), było to badanie przesiewowe w kierunku raka szyjki macicy z cytologią konwencjonalną lub opartą na płynie. Punktem końcowym były długoterminowe wskaźniki histologicznie potwierdzonej neoplazji śródmiąższowej szyjki macicy w stopniu 2 lub wyższym.
Cytologia cienkowarstwowa, a metoda konwencjonalna
W porównaniu z konwencjonalną cytologią, cytologia cienkowarstwowa miała większą wrażliwość na wykrywanie CIN klasy 1, ale nie w skali CIN 2 lub wyższej. W przypadku gdy obie nietypowe komórki o nieokreślonym znaczeniu i niewielkie zmiany śródmiąższowe były wykorzystywane jako punkty wycięcia kolposkopii (badanie to polega na oglądaniu powierzchni szyjki macicy, dolnej części jej kanału oraz pochwy i sromu przy pomocy urządzenia zwanego kolposkopem). W rzeczywistości, cytologia płynna miała znacznie niższą pozytywną wartość prognostyczną dla wszystkich końcowych punktów. Jednakże ten typ cytologii powodował znaczne zmniejszenie liczby wyników uznanych za niezadowalające.
Cytologia cienkowarstwowa jest jedną z najlepszych dostępnych metod przesiewowych w celu wczesnego wykrywania zmian przedrakowych. Większość lekarzy korzystających z tego typu badań wybiera tą metodę ze względu na przejrzystość mikroskopii, ulepszoną obróbkę próbek i mały obszar, który ma być przeszukiwany. Ponadto potencjał do przeprowadzania dodatkowych badań, w tym testów HPV na pozostałej próbce, prawdopodobnie stanowi podstawę do zaakceptowania cytologii LBC wśród ginekologów, kolposkopistów i patologów.
Cytologia cienkowarstwowa – alternatywa dla metod cytoprparatów
W ostatnich latach cytologia płynna pojawiła się, jako alternatywa dla konwencjonalnych metod cytopreparatów. Wiele laboratoriów z powodzeniem stosowało tę technikę do płynów ustrojowych (np. moczu, wypłukania opłucnej), szczotkowania próbek (np. przewodu pokarmowego, płuc) i aspiracji drobnymi igłami. W centrach przesiewowych poprawiła się szybkość wykrywania słabych płaskonabłonkowych zmian śródmiąższowych lub większa diagnoza wynosiła 73%, przy średniej poprawie o 65% w porównaniu z konwencjonalnym rozmazem. Również dla adekwatności próbki, cytologia cienkowarstwowa była statystycznie faworyzowana w porównaniu z tradycyjnymi metodami cytologicznymi.
To wieloośrodkowe badanie kliniczne wykazało, że ta metoda cytologiczna jest bardziej skuteczna niż konwencjonalne badanie cytologiczne w celu wykrycia nietypowych komórek oraz zmian w komórkach prekursorowych. Inną zaletą jest łatwa do przeczytania cytologia płynna (LBC), ponieważ nie ma kłębków komórek, a krew ani śluz nie zasłaniają widoku. Czasy przesiewania w laboratorium są mniejsze, dzięki czemu przepustowość jest zwiększona, a wyniki są udostępniane szybciej.
Organizmy zakaźne, takie jak Candida, wirusy opryszczki zwykłej, Chlamydia i organizmy podobne do aktynomycypów, były lepiej lub łatwiej badane na próbkach cytologii płynnej LBC. Dlatego główną jej zaletą jest zmniejszenie poziomu niezadowalającej dostępności resztkowej próbki LBC w celu przeprowadzenia testu DNA HPV. Badania HPV mają coraz większe znaczenie, ponieważ testy HPV są uwzględniane w programach badań przesiewowych w celu wykrycia nieprawidłowości o niskiej, jakości, współzawodnictwa z cytologią.
