Ropień piersi dotyka przede wszystkim kobiet karmiących piersią. Jest on zazwyczaj powikłaniem połogowego zapalenia piersi, ale czasem jego podłoże nie ma żadnego związku z okresem laktacji. Jeśli po pierwszej ciąży ropień piersi się pojawił, prawdopodobieństwo, że przy kolejnych ciążach też tak będzie, jest bardzo duże. Dolegliwość ta nie pojawia się raczej u kobiet po menopauzie.
Ropień piersi – przyczyny
Ropień to zbiornik z płynem, który otoczony jest torebką z tkanki łącznej. Może występować pojedynczo, czasami obok siebie pojawia się ich kilka. W przypadku piersi jego powstanie wiąże się z zaburzeniem odpływu mleka z poszerzonych w wyniku laktacji mlecznych przewodów. W wyniku zaburzeń dochodzi do zalegania pokarmu, a to sprzyja namnażaniu się gronkowców i innych chorobotwórczych patogenów. Często dodatkową przyczyną powstania ropnia staje się mechaniczny uraz brodawki, który powstaje na skutek nieumiejętnego chwytania piersi przed noworodka.
Kiedy kobieta nie jest w okresie połogu i laktacji, powstały na jej piersi ropień może mieć związek z torbielą, która pojawiła się jeszcze wcześniej. Schorzenia, które sprzyjają tej dolegliwości to rozstrzeń przewodów mlecznych, zapalenie okołobrodawkowe oraz przetoka sutkowa.
Ropień piersi w okresie laktacji – objawy
Najczęściej stan zapalny piersi przyczyniający się do powstania ropnia rozpoczyna się już 2-3 tygodnie po rozpoczęciu karmienia piersią dziecka. Charakterystycznym objawem jest bolesność piersi. W badaniu palpacyjnym można wyczuć nie tylko nadmierną tkliwość gruczołu piersiowego, ale również stwardnienie o regularnym kształcie. Poza tym przy tej dolegliwości pojawiają się też typowe symptomy stanu zapalnego, takie jak zaczerwienienie skóry w miejscu zajętej przez chorobę skóry czy nadmierne ucieplenie. Często powiększeniu ulegają sąsiadujące z piersiami węzły chłonne, m.in. pachowe. Kobieta najczęściej odczuwa też objawy ogólne, takie jak:
- gorączka,
- złe samopoczucie,
- tachykardia.
Dodatkowo badania laboratoryjne (kiedy kobieta je wykona) wskazują na podwyższone markery stanu zapalnego – OB, CRP i umiarkowana leukocytoza.
Ropień piersi na podłożu torbieli – objawy
Kiedy ropień piersi pojawia się poza okresem połogu i laktacji, jego objawy są zbliżone do klinicznego obrazu raka piersi. Kobieta odczuwa ból piersi, który nie ma żadnego związku z miesiączką, a przy palpacyjnym badaniu jest wyczuwalny guz. Dodatkowe symptomy, których nie należy ignorować, to wciągnięcie brodawki oraz wyciek patologicznej wydzieliny z sutkowej brodawki. Objawy te wymagają szybkiej konsultacji lekarskiej, dlatego z wizytą nie należy zwlekać zbyt długo.
Ropień piersi – diagnostyka
Pierwsze badanie, jakie zaleci lekarz przy podejrzeniu ropnia piersi, to USG. Jeśli stwierdzona zostanie obecność płynu w zbiorniku, będzie można go nakłuć i opróżnić w czasie badania. Dodatkowo lekarz pobiera wtedy materiał do badania mikrobiologicznego. Pozwoli to na dobranie odpowiedniej antybiotykoterapii, która pozwoli na szybszy powrót do zdrowia.
Ropień piersi – sposoby leczenia
Ropień piersi niezwykle rzadko ustępuje samoistnie – nie należy więc wierzyć, ze wszystkie te objawy same ustąpią. Podstawą leczenia jest określona antybiotykoterapia. Jednak najczęściej ropień powstaje w okresie karmienia piersią, który jest przeciwwskazaniem do zażywania jakichkolwiek antybiotyków – to może więc utrudniać leczenie. Poza antybiotykoterapią zazwyczaj stosuje się też leczenie objawowe – pacjentce podawane są dodatkowo niesteroidowe leki zapalne.
Kiedy ropień piersi jest niewielki i płynu w powstałym zbiorniku nie ma zbyt wiele, można go nakłuć w czasie badania USG. Ta metoda jest dość skuteczna, jednak trzeba ją co pewien czas powtarzać. W przypadku ropnia o większych rozmiarach konieczny może być drenaż chirurgiczny przy miejscowym znieczuleniu.
Ropnie powstające poza okresem połogu są bardziej kłopotliwe i leczenie przynosi zazwyczaj jedynie efekt doraźny. W takim przypadku nawroty pojawiają się często i nie można im zapobiec. Radykalny sposób leczenia polega na wycięciu tkanki, która została zmieniona pod wpływem stanu zapalnego. Zostaje ona następnie przekazana do badań histopatologicznych, aby wykluczyć zmiany o charakterze nowotworowym.
Ropień piersi – zapobieganie
Aby zapobiegać powstawaniu ropnia w okresie karmienia piersią, warto nauczyć się prawidłowego sposobu przystawiania dziecka do piersi. Można w tym celu zasięgnąć porady u położnej lub konsultantki laktacyjnej. Kiedy brodawka pękła, boli i krwawi, należy odczekać z karmieniem piersią do momentu, kiedy brodawka się wygoi.
Przy jakichkolwiek urazach brodawki pomocne może się okazać smarowanie jej maścią z witaminą A czy lanoliną. Można też korzystać ze specjalnych kapturków ochronnych, które zmniejszają ryzyko powstawania otarć i mechanicznych uszkodzeń. Brodawki należy przemywać zwykłą wodą, ponieważ wszelkie płyny i mydła zawierające detergenty mogą je dodatkowo podrażniać. Kobiety w okresie laktacji powinny pamiętać, że regularne karmienie piersią i noszenie dobrze dobranego biustonosza zapobiega zastojowi pokarmu.
