Przytulia właściwa (Galium verum L.) występuje w Europie, Azji i Afryce Północnej. W Polsce rośnie na terenach nizinnych i w niższych położeniach górskich.
Łodyga jest wzniesiona i osiąga jeden metr, jest krótko owłosiona. Łodyga jest dołem obła a w górze czworokanciasta, zwykle rozgałęziona. Kłącza rozciągają się pod ziemią i wytwarzają wydłużone pędy płożące. Przytulia właściwa posiada lancetowate, podwinięte liście dochodzące do szerokości 2 mm. Liście wyrastają promieniście z punktów na łodydze zwanych okółkami po 8-12 sztuk. Liście są często krótko omszone z wydatnym nerwem głównym
Przytulia właściwa to bylina dorastająca do wysokości 30 -100 cm. Kwiaty są promieniste, niewielkie, żółtozłote, ale i cytrynowe, czteropłatkowe, w kształcie gwiazdy. Kwiatostany są gęsto owłosione. Wydzielają słodki zapach, który wabi pszczoły. Każdy kwiat składa się z czterech płatków i czterech pręcików. Owocem jest rozłupnia rozpadająca się na dwa nagie i gładkie orzeszki.
Przytulia właściwa występuje na glebach suchych mezotroficznych, zasadowych do obojętnych, nieraz średnio wilgotnych. Rośnie na łąkach, murawach, przydrożach, zaroślach, nasypach kolejowych, skrajach lasów.
Przytulia właściwa – właściwości lecznicze
Przytulia właściwa zawiera sole mineralne (potas, krzem). Zawiera także żółty barwnik, garbniki, kwasy fenolowe, flawonoidy (rutyna) i irydoidy w tym w formie glikozydów. Posiada także kumaryny, olejek eteryczny, enzymy ścinające białka mleka.
Właściwości lecznicze: moczopędne, przeciwobrzękowe, przeciwzapalne i przeciwwysiękowe, przeciwgorączkowy i przeciwbiegunkowy. Wzmacnia ścianki naczyń krwionośnych. Ponadto działa, jako środek rozkurczowy, napotny, antyseptyczny oraz pobudzający przemianę materii.
Badania potwierdziły dodatkowe właściwości rośliny i wskazały jej działanie: żółciopędne, przeciwmiażdżycowe, przeciw kamieniczne i ściągający; oczyszczający nerki, wątrobę, trzustkę i śledzionę z bakterii chorobotwórczych.
Przytulia właściwa bierze udział w leczeniu chorób układu moczowego, układu trawiennego, układu nerwowego, układu krwionośnego. Ponadto potwierdzono lecznicze właściwości zioła przy wspomaganiu leczenia przewodów żółciowych a także usuwania stanu zapalnego skóry.
Przytulia właściwa – zastosowanie
Przytulia właściwa posiada zastosowanie przy zmniejszaniu obrzęków a także niwelowaniu anemii. Preparaty posiadające w swoim składzie to zioło leczą infekcję migdałków, stan zapalny węzłów chłonnych. Roślina wykorzystywana jest również w przypadkach histerii i padaczki. Natomiast w przypadku organów wewnętrznych leczy stan zapalny pęcherzyka żółciowego i kamicę nerkową.
Układ pokarmowy jest wspierany przez to zioło w zaburzeniach trawiennych, nieżycie jelit, chorobie wrzodowej i nieżycie żołądka. Przytulia właściwa wykazuje zastosowanie zewnętrzne w leczeniu nadmiernej potliwości, wypryskach, trądziku i oparzeniach. Układ moczowy jest silnie wspierany przez preparaty z przytulii właściwej, ponieważ pozwalają one oczyścić mocz z piasku i usunąć kamienie nerkowe.
Zastosowanie lecznicze rośliny:
- Piasek w moczu i kamienie nerkowe, zwiększa ilość wydalanego moczu
- Pomaga usunąć nadmiar wody z organizmu
- Epilepsja i inne zaburzenia nerwicowe
- Zatrzymuje krwawienie z nosa i krwawienie wewnętrzne
- Choroby skórne, owrzodzenia, oparzenia
- Zmiękcza i wygładza skórę
- Nieżyt żołądka i jelit
- Poprawiają trawienie białek
- Stan zapalny gardła
- Biegunka
- Niedoczynność enzymatyczna trzustki
- Wzmacnia ściany naczyń krwionośnych.
Przytulia właściwa poza organami wewnętrznymi organizmu i stanami zapalnymi skóry wykazuje leczniczy wpływ na układ nerwowy. Tak ciężkie choroby jak padaczka, zaburzenia nerwicowe są skutecznie leczone dzięki zastosowaniu tego zioła. Szerokie właściwości przytulii biorą również czynny udział w trawieniu białek, dzięki czemu roślina ta może być z powodzeniem stosowana przez sportowców.
Przytulia właściwa – sposoby użycia
Nalewka i napar z przytulii wykazuje działanie rozkurczowe na mięśnie gładkie.
Przytulia właściwa – napar
Jedną łyżkę suszu zalać szklanką wrzącej wody i zaparzać przez 15 minut. Następnie przecedzić i spożywać. Napar z tej rośliny jest bezpieczny dla zdrowia, dlatego można go stosować kilka razy dziennie.
Przytulia właściwa – nalewka
Nalewkę z przytulii właściwej sporządza się w proporcjach 1:3. Jedną porcję suszu zalać trzema porcjami alkoholu do 40%, można użyć czerwonego wytrawnego wina. Nalewkę można spożywać w niewielkich ilościach do jednego kieliszka dziennie.
Przytulia właściwa – wywar
Jedną łyżkę suszu zalać szklanką wody i gotować przez 10 minut. Następnie przestudzić, przecedzić i używać zewnętrznie do przemywania ran. Można także płukać gardło lub spożywać wewnętrznie w przypadku biegunki.
Przytulia właściwa – macerat
Macerat przygotowuje się ze świeżych roślin. Należy zmielone świeże ziele zalać wodą i pozostawić na około sześć godzin. Po czym pić po 100 ml. Macerat jest dobrym środkiem w przypadku i niedoczynności enzymatycznej trzustki oraz żołądka.
W kuchniach wielu krajów ziele przytulii dodawane jest do potraw z ryb morskich i słodkowodnych, królika, gęsi, kaczek, baraniny i wątróbki.
