Centuria trojeściowa (łac. Gentiana asclepiadea) pochodzi z wilgotnych lasów Europy Wschodniej, Środkowej, rośnie także na Kaukazie. W Polsce można ją spotkać w Karpatach i Sudetach. Długie liście rozmieszczone są w parach przeciwległych wzdłuż łukowatych łodyg, bogata jest w białe lub niebieskie kwiaty uformowane w kształt trąbki. Roślina kwitnie od środka lata do jesieni, jest odporna na warunki atmosferyczne. Wzrasta od 45 do 60 cm i może rosnąc w każdej glebie, ale najbardziej preferuje łąki, polany, lasy, zarośla wśród skał. Lubi półcień i pełne słońce.
Centuria trojeściowa – właściwości lecznicze
Centuria trojeściowa zawiera w swoim składzie glikozydy gorczyczne, alkaloidy, pochodne ksantonu, fitosterole, cukrowce, sole, kwasy i barwnik.
Ze względu na swój skład roślina wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe, wspomagające system immunologiczny oraz posiada działanie przeciwpasożytnicze. Chorzy spożywający preparaty z centurii trojeściowej osiągali zwiększone wydzielanie soku żołądkowego a także trzustkowego (zaburzenia wydzielania enzymów trzustkowych). Ponadto zaobserwowano poprawę pracy jelit, lepszy apetyt (pobudza wydzielanie śliny) i skuteczniejsze wydzielanie żółci.
Centuria trojeściowa jest zielem. Korzeń rośliny i, rzadziej, korę wykorzystuje się do produkcji leku. Roślina znalazła uznanie wśród zielarzy i chorych w przypadku problemów z prawidłowym trawieniem, co objawiało się wymiotami, brakiem łaknienia, nadkwaśnością, luźnymi stolcami, wzdęciami ale także zaparciami.
Właściwości lecznicze tego ziela związane są również z leczeniem takich problemów zdrowotnych jak nadciśnienie tętnicze krwi, wysoka temperatura oraz stany pobudzenia emocjonalnego. Centuria nie tylko pozwala wyciszyć zbyt duże pobudzenie psychiczne ale także poprawić nastrój i samopoczucie. Wielu zielarzy podaje, że centuria przeciwdziała niekontrolowanym skurczom mięśni, jak również zwalcza pasożyty gnieżdżące się w ciele człowieka. Potwierdzono, że wpływa regulująco na miesiączki u kobiet.
Centuria trojeściowa – zastosowanie
Badania przeprowadzone na tej roślinie wykazały jej zastosowanie lecznicze na takie niedomagania jak:
- Brak apetytu (podrażnia kubki smakowe znajdujące się na języku)
- Zaburzenia trawienia
- Zatrucia pokarmowe
- Zbyt małe wydzielanie soków trawiennych
- Osłabienie organizmu
- Zaparcia
- Przyspiesza przemianę materii.
Zmiany skórne takie jak:
- Łojotok, potówki
- Stan zapalny błony śluzowej i skóry, uszkodzenia skóry (rany) .
Ponadto centuria trojeściowa zawiera substancję chemiczną, która może rozszerzać naczynia krwionośne. Ziele może być łączone z innymi roślinami takimi jak werbena, kwiat dzikiego bzu i szczaw, taki zestaw ziół jest bardzo korzystny dla osób zmagających się z zapaleniem zatok. Trwają badania nad możliwością zastosowania rośliny przy wspomaganiu leczenia nowotworów.
Ziele jest doskonale znane nie tylko zielarzom, ale także ludności, na której terenie występuje. Od dawna centuria jest wykorzystywana do leczenia anemii, artretyzmu i podagry. Potwierdzono również zastosowanie tej rośliny do ochrony wątroby przez toksynami i wspomaganiem regeneracji tego organu. Osoby cierpiące na anoreksję również posiłkują się centurią, ponieważ dzięki zawartej w niej goryczce wzrasta apetyt.
Jednak nie tylko zastosowanie wewnętrzne zostało udowodnione, również zewnętrzne użycie wywarów z centurii znalazło zastosowanie do leczenia ran, nawet tych rozległych oraz wrzodów. Centuria wykazuje właściwości tonizujące, dzięki czemu można użyć jej w takich schorzeniach. Przygotowanie okładów leczniczych znacznie przyspiesza proces gojenia bez ryzyka wystąpienia infekcji.
Centuria trojeściowa – sposób użycia
Centuria trojeściowa – wywar
Susz powstały z kłącza centurii trojeściowej w ilości łyżki stołowej należy zalać jedną szklanką wody. Następnie taką mieszaninę należy gotować przez okres pięciu minut, pamiętając o przykryciu naczynia. Po upływie wskazanego czasu, wywar należy przestudzić, przecedzić i spożywać (nie powinno wypijać się całej ilości od razu, lecz niewielkimi łyczkami wprowadzać go do organizmu). Tak przygotowany wywar stosuje się w celu ochrony organizmu, powodując jego wzmocnienie, jak również można zastosować przy problemach trawiennych.
Centuria trojeściowa – wino
Można pokusić się o samodzielne przygotowanie wina na bazie centurii, czerwonego wytrawnego wina oraz innych roślin.
Skład:
- Susz z kłącza centurii – 20 gram
- Susz z kłącza tataraku – 20 gram
- Anyż – 10 gram
- Goździki – 10 gram
- Czerwone wytrawne wino – 1 litr.
Wszystkie składniki należy połączyć i odstawić do przegryzienia się roślin na 14 dni. Przy czym należy pamiętać, aby co najmniej trzy razy w tygodniu potrząsnąć naczyniem, w którym znajduje się winko. Po upływie wskazanego czasu, trzeba odcedzić susz od płynu. Tak powstałe wino, można spożywać po jednej łyżce stołowej (zawsze na pusty żołądek). Właściwości lecznicze można uzyskać przy dolegliwościach ze strony żołądka, braku łaknienia, problemach z wypróżnieniem. Ponadto można wspomagać się w przypadku dolegliwości ze strony trzustki i wątroby.
