Dziurawiec czteroboczny (łac. Hypericum maculatum Crantz) pochodzi z Europy, w Polsce rośnie na wszystkich obszarach. Spotykany także w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie.
Ziele dziurawca można spotkać w obszarach słoneczny lub częściowo zacienionych. Preferuje on suchą, żwirową glebę wzdłuż bocznych dróg, muraw, łąk. Od wiosny lub jesieni w dobrze odprowadzonych glebach łatwo rośnie z podziału nasion lub korzeni. Ziele dziurawca czterobocznego może rosnąć do wysokości 60 centymetrów, tworząc rozgałęziony, korzonkowy system. Łodygi są czterokanciaste i wyprostowane, rozgałęzione na osi liści.
Gładkie, jasnozielone, podłużne, elipsowate liście pokryte są przezroczystymi punktami, które wyglądają jak otwory. Kwiaty mają czarne obręcze, żółte płatki z centrum nakrywanym przez wiele pręcików. Trzy kapsułki zawierające małe, ciemnobrązowe nasiona tworzą owoc tego ziółka. Kwiaty kwitną od czerwca do sierpnia i mogą być zbierane i suszone do wykorzystania w przyszłości.
Dziurawiec czteroboczny – właściwości lecznicze
W czasach starożytnych ziele dziurawca było używane, jako środek uspokajający i leczniczy w przypadku malarii. Był także stosowany, jako balsam na rany, oparzenia i ukąszenia owadów. Dziś stosuje się do leczenia stanów nerwowych, takich jak depresja, lęki i pewne zaburzenia snu. Ziele dziurawca jest jednym z najczęściej używanych środków ziołowych w leczeniu depresji.
Jest to przepisany lek na terenie Europy, ale w wielu krajach, w tym w Stanach Zjednoczonych, jest nadal dostępny, jako środek ziołowy. Badania wykazały jego wpływ na łagodną do umiarkowanej depresji, ale poważna depresja (zwłaszcza z myślami samobójczymi) powinna być leczona przez lekarza. Zioło to ma również działanie uspokajające i zmniejszające ból.
Dziurawiec czteroboczny wykazuje podobne działanie jak dziurawiec zwyczajny, jest rośliną o wielostronnych właściwościach leczniczych. Zielarze podają, że ma moc: ściągającą, przeciwbólową, uszczelniającą, moczopędną, wpływa pozytywnie na procesy tworzenia się żółci.
Dziurawiec zawiera w swoim składzie cenne garbniki, olejek eteryczny, saponinę, piperynę, flawonoidy, witaminę C, żywicę i karoten, kwas taninowy.
Dziurawiec czteroboczny – zastosowanie
Dziurawiec czteroboczny był stosowany, jako środek do leczenia bólów rwy kulszowej i reumatycznej. Uważa się, że dziurawiec czteroboczny ma właściwości przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne. Jego właściwości przeciwzapalne są użyteczne w leczeniu ran i oparzeń oraz trądziku.
To zioło wykazało możliwość leczenie alkoholizmu, jak również odwyku z innych uzależniających używek. Na przykład może być użyty do obniżenia spożycia alkoholu, a także ma właściwości przeciwbakteryjne. Niektórzy badacze zastanawiają się nad możliwością leczenia HIV (wirusa, który prowadzi do AIDS). Problem polega na tym, że może on być przeciwwskazany przy zażywaniu leków stosowanych obecnie do zwalczania objawów i zmniejszenia skuteczności antydepresantów.
Zażywając ziele dziurawca czterobocznego można wspomagać usuwanie objawów związanych z miesiączką, a także późniejsze w okresie menopauzy. Sezonowe zaburzenie afektywne (SAD) zostało również skutecznie leczone z użyciem ziela dziurawca. Stosowano u dzieci do zwalczania łagodnej depresji, oraz jako miejscowy środek do złagodzenia bólu z powodu zakażeń skóry, takich jak zapalenie skóry. Roślina spełniała także funkcję uzdrawiające, jako krople na ból ucha związany z infekcją.
Mieszanka ginkgo biloba, rozmaryn i ziele dziurawca czterobocznego wykazała wskazanie w leczeniu stanów zapalnych i obrzęku mózgu oraz objawów związanych z powrotem do zdrowia.
Dziurawiec czteroboczny – sposoby użycia
Ziele dziurawca jest dostępne w wielu formach. Obejmują one tabletki, kapsułki, nalewki, herbatę i kremy na bazie oleju. Można go również znaleźć w postaci posiekanej lub sproszkowanej. Aby uzyskać najlepszą gwarancję, jakości, ważne jest, aby produkty znormalizowane zawierały 0,3% hiperglikolu.
Napar: 2 łyżki suszonego ziela dziurawca ( łodyga, kwiat, liście) zalać szklanką wrzącej wody, pozostawić do zaparzenia pod przykryciem. Po około 20 minutach przecedzić i spożywać. Działanie takiego naparu poprawia funkcjonowanie układu nerwowego i trawiennego.
Olej z dziurawca czterobocznego
Pół lita oliwy z oliwek połączyć z 50 gramami suszonych kwiatów rośliny i zamknąć w szklanym słoju. Przechowywać w ciemnym, chłodnym miejscu. Po około 60 dniach olej należy przecedzić, można dodać olejek z lawendy. Taki olej z dziurawca sprawdza się przy problemach skórnych takich jak: bóle reumatyczne, nerwobóle, oparzenia.
Potencjalne skutki uboczne dziurawca
Istnieją pewne łagodne skutki uboczne związane z używaniem tego ziół. Należą do nich: rozstrój żołądka, wysypka skórna, zmęczenie, niepokój, ból głowy, suchość w ustach, zawroty głowy, a czasami wrażliwość na światło słoneczne.
Ziele dziurawca ma długą listę możliwych interakcji z lekiem. Ze względu na zdolność do szybkiego metabolizowania niektórych z tych leków mogą one szybko przechodzić przez system, powodując nieskuteczność lub hiper-stymulację.
Następujące leki są szczególnie niebezpieczne, gdy są mieszane z dziurawcem: leki przeciwdepresyjne, digoksyna, leki immunosupresyjne, inhibitory proteazy (takie jak indynawir), loperamid, doustne środki antykoncepcyjne, rezerpina, teofilina, warfaryna, leki stosowane w chirurgii.
