Ostrokrzew kolczasty (łac. Ilex aquifolium) jest krzewem rodzimym w Europie, ale głównie w centralnych i zachodnich regionach kontynentu. Można je również znaleźć w sąsiadujących obszarach Azji. Z miejsca pochodzenia roślina została przewożona przez człowieka do Ameryki Północnej i Nowej Zelandii. Na Półwyspie Iberyjskim krzewy są szeroko rozpowszechnione, w tym na Wyspach Baleary, choć rzadziej niż na południu. Preferowanym siedliskiem są tereny Umbrii i zalesione, szczególnie w lasach bukowych, kasztanowych i dębowych.
Krzew może osiągnąć wysokość od 10 do 25 metrów. Gałęzie liściaste i cierniste, wiecznie zielone, ciemnozielone na górze i blado na spodzie. Faliste liście, eliptyczne lub jajowate. Kwiaty są zgrupowane w koronie w postaci białych lub żółtych elementów. Roślina kwitnie w drugiej połowie wiosny (od kwietnia do czerwca na półkuli północnej), zbieranie młodych liści do celów leczniczych następuje w tym samym sezonie. Owocami są małe jagody czerwone, które zwykle dojrzewają dobrze jesienią.
Ostrokrzew kolczasty – właściwości lecznicze
Ostrokrzew kolczasty posiada aktywne składniki takie jak: teobromina, kwas urlosowy, garbniki, rutin, gumę, ilexantynę, ilicin. Roślina posiada następujące właściwości lecznicze: moczopędne, przeciwgorączkowe, wykrztuśne, przeczyszczające, uspakajające.
Roślina zawiera gorzką zasadę, ilicynę, plus ilexantynę (żółty barwnik), teobrominę (w liściach) i kwas kofeinowy (nie mylić z kawą i kofeiną). Teobromina ma działanie rozszerzające oskrzela, więc stosowano ją w astmie. Etanolowy wyciąg z owoców holly zawiera glikozydy cyjanogenne. Analiza metanolowego ekstraktu z nasion ostrosłupa wykryła dwa pochodne fenyletilacety o właściwościach przeciwutleniających, kwas 2,4-dihydroksyfenylooctowy i jego ester metylowy.
Ostrokrzew kolczasty posiada właściwości lecznicze przy układzie moczowym, nerwowym, oddechowym. Ponadto wykazano moc uzdrawiania ekstraktów z tej rośliny w przypadku schorzeń stawów, mięśni a także przy problemach z opróżnianiem jelit wspomagając leczenie zaparć. Zioła wpływają pozytywnie na poprawienie krążenia krwi.
Ostrokrzew kolczasty – zastosowanie
Wewnętrznie zastosowanie ostrokrzewu kolczastego, jako leku moczopędnego w celu leczenia takich schorzeń jak: reumatyzm, dna moczanowa. Roślina wykazuje duże zastosowanie w obniżaniu wysokiej temperatury ciała podczas takich chorób jak grypa, zapalenie oskrzeli oraz inne infekcje wirusowe. Zioło można stosować, jako środek przeczyszczający, wpływający na dokładne oczyszczenie jelit. W przypadku uciążliwych zaparć roślina ta spełnia swoje funkcje czyszczące.
Ostrokrzew kolczasty posiada działanie uspakajające, wpływając na poprawienie samopoczucia, niwelowanie napięcia emocjonalnego. Roślina może być używana w leczeniu takiej choroby jak padaczka.
Zioła znalazły już swoje zastosowanie w starożytności, wykazując działanie lecznicze w przypadku prostaty. Ponadto ostrokrzew wpływa leczniczo na kamienie, problemy z oddawaniem moczu, przewlekłe zapalenie oskrzeli, reumatyzm i zapalenie stawów. Składniki zawarte w roślinie wykazują działanie lecznicze w chorobach astmatycznych.
Od lat ostrokrzew kolczasty stosowany jest w zapaleniu opłucnej. Właściwości tej rośliny sprawdziły się, jako leczenie wspomagające przy takiej chorobie zakaźnej jak ospa. Ponadto istnieją doniesienia o zastosowaniu tego zioła przy żółtaczce. Wywar z liści oraz nalewka wpływa przeciwbólowo w chorobach reumatycznych. Natomiast przygotowanie wina na bazie liści ostrokrzewu może wspomóc przy dolegliwościach mięśniowych.
Jagody ostrokrzewu kolczastego są silnym środkiem przeczyszczającym, stosowanym w dnie moczanowej. Sproszkowane jagody były używane, jako środki ściągające przy krwawieniu jelit. Ze względu na dużą toksyczność owoców nie zaleca się stosowania jagód do celów leczniczych.
Roślina używana była w przypadku odmrożenia kończyn. Uważano, że zioła te poprawiają krążenie. Także w przypadku oparzeń ekstrakty z rośliny wykazywały właściwości lecznicze.
Unikatowe badania eksperymentalne oceniają ekstrakt z ostrokrzewu kolczastego przeciwko różnym typom linii komórek złośliwych. Wraz z innymi gatunkami botanicznymi, roślina wykazywała znaczący efekt hamujący wzrost komórek raka okrężnicy, gruczolaka okrężnicy, raka gruczołu krokowego i glejaka.
Ostrokrzew kolczasty – sposoby użycia
Wywar: 4 łyżki zmielonych wysuszonych liści zalać 1 litrem wody, gotować pod przykryciem 10 minut, pozostawić do wystygnięcia. Następnie przecedzić, spożywać do 3 filiżanek dziennie. Można podawać 2 filiżanki dziennie osobom cierpiącym na padaczkę.
Można także przygotować wywar na bazie wysuszonych korzeni w proporcji 3 łyżek na litr wody, gotować kilka minut, spożywać 3 filiżanki dziennie. W obydwu przypadkach wywar stosuje się na infekcje wirusowe z gorączką, grypę, zapalenie oskrzeli.
Macerowanie: wysuszoną korę zalać zimną wodą, pozostawić na 12 godzin, przecedzić. Spożywać 2 filiżanki dziennie pomiędzy głównymi posiłkami. Powstały płyn doskonale pomaga jako środek przeczyszczający.
