Przelot pospolity (łac. Anthyllis vulneraria) nazywany jest także przelotem zwyczajnym. To roślina ozima, którą możemy znaleźć w Polsce, zwłaszcza na suchych zboczach i w dobrze nasłonecznionych zaroślach. Często widząc przelot możemy nawet nie zdawać sobie sprawy, że potrafi on poradzić sobie z wieloma różnymi dolegliwościami zdrowotnymi. Jakie właściwości skrywa ta niepozorna roślina?
Przelot pospolity – właściwości lecznicze
Przelot pospolity, a zwłaszcza jego kwiaty, ma w swoim składzie takie substancje jak ksantofile, izoflawony, garbniki katechinowe, saponiny triterpenowe oraz flawonoidy (głównie kwercetyna i kaempferol). Ta roślina wykazuje przede wszystkim właściwości antywirusowe, przeciwgrzybicze, jak również przeciwbakteryjne.
W ludowej medycynie niemieckiej i szwajcarskiej przelot wykorzystywany jest w celu leczenia stanów zapalnych błon śluzowych i skóry, łagodzenia kaszlu, rozkurczania mięśni gładkich. To też środek działający moczopędnie i uspokajająco. Zdarza się, że mieszkańcy tych krajów płuczą gardła odwarem z ziela, aby pozbyć się zapalenia.
Dawniej przygotowane na bazie tej rośliny maceraty oraz odwary stosowano do leczenia nadżerek, wyprysków, owrzodzeń i różnego rodzaju ran. Zarówno macerat, jak i sok czy też papka przygotowana ze świeżego, zmielonego ziela poprawia wilgotność skóry, a także pobudza regenerację tkanki nabłonkowej i łącznej. Dlatego też można je wypróbować choćby przy atopowym zapaleniu skóry. Właśnie z tego powodu przelot można znaleźć w składzie niektórych kosmetyków.
Ze względu na to, że przelot pospolity zawiera działające estrogennie izoflawony, ziele tej rośliny można dodawać do mieszanek, które mają pomóc kobietom w przechodzeniu przekwitania. Ponadto wykazuje on również lekkie właściwości przeczyszczające, dlatego w niektórych przypadkach może się sprawdzić jako środek poprawiający przemianę materii.
Przelot pospolity – zastosowanie
Przelot to dwuletnia roślina ozima, jest mało plenna. Wyróżnia się ona tym, iż potrafi odnawiać się z samosiewu, dlatego może rosnąć na łące czy w innym miejscu nawet przez kilka lat. Cechą charakterystyczną przelotu są liczne, sztywne bądź też półstojące łodygi. Zazwyczaj osiągają one wysokość od 40 cm do 60 cm i są bardzo owłosione, tak jak pozostałe części rośliny.
Kwiatostanem przelotu jest zbita główka o okrągłym kształcie, jest też bardzo omszona. Wytwarza ona kwiaty o żółto-pomarańczowym kolorze, które kwitną w okresie od maja do sierpnia. Owocem jest natomiast jednonasienny strąk o kształcie jajowatym.
W naszym kraju przelot pospolity można znaleźć nie tylko w nasłonecznionych zaroślach i suchych zboczach, ale także na żwirowiskach, stepach oraz łąkach. Ma on niewielką wartość pastewną, ale często wykorzystuje się go właśnie do obsiewania pastwisk na zielonkę. Bardzo dobrze rośnie na glebach ubogich w pokarmowe składniki, żwirowatych oraz kamienistych.
Surowcem leczniczym w tym przypadku są kwiaty oraz całe ziele. Napary z kwiatów będą pomocne w szczególności przy problemach z przemianą materii, osłabionej perystaltyce jelit i w kamicy moczowej. Stosowany zewnętrznie odwar na ich bazie pomoże przy stłuczeniach, krwawych, podskórnych wybroczynach, a nawet trudno gojących się ranach.
Przelot pospolity – sposób użycia
Napar z kwiatów przelotu pospolitego
30 g kwiatów rośliny należy zalać 1 l wrzątku, a następnie zaparzać przez 10 minut. Po upływie tego czasu płyn należy odcedzić. Tak przygotowany napar zaleca się pić 2-3 razy po ½ szklanki.
Odwar z kwiatów przelotu pospolitego
10 do 20 g kwiatów przelotu należy zalać 1 l przegotowanej wody i podgrzewać przez ok. 20-30 minut. Nie można dopuścić do wrzenia mieszanki. Następnie trzeba całość ostudzić i odcedzić.
Odwar służy przede wszystkim do przygotowywania kompresów łagodzących stłuczenia, można nim też przemywać zmienione chorobowo miejsca na skórze.
Nalewka z przelotu pospolitego na winie
100 g świeżych kwiatów przelotu należy zalać 700 ml czerwonego wina wytrawnego. Mieszankę trzeba odstawić na miesiąc. Po tym czasie można pić po 1 kieliszku dziennie nalewki przy krążeniowych i nerwowych objawach menopauzy. Taka kuracja powinna trwać maksymalnie 1-2 tygodnie, można ją wznowić po upływie 2-3 miesięcy.
Nalewka z przelotu pospolitego
1 część świeżych bądź suchych, zmielonych kwiatów przelotu pospolitego należy zalać 5 częściami ciepłego alkoholu 50% (powinien mieć on temperaturę ok. 40 st. C). Przez trzy tygodnie trzeba wytrawiać nalewkę w szczelnie zamkniętym słoju, powinno się nim od czasu do czasu wstrząsać. Po upływie tego czasu nalewkę można zażywać, maksymalnie 2-3 razy dziennie po 5 ml.
Mieszanka na stłuczenia z przelotem pospolitym
50 g kwiatów przelotu pospolitego należy wymieszać z arniką górską i korzeniem żywokostu (po 50 g każdego surowca). 2 łyżeczki takiej mieszanki zalewamy 200 ml wrzącej wody, zaparzamy pod przykryciem przez 15 minut. Odcedzamy i lekko schładzamy mieszankę. Po wykonaniu tych czynności jest ona gotowa do przemywania, przygotowania kompresów na bolące miejsce lub okładów zmian skórnych, obtarć bądź siniaków.
