Czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum) jest to gatunek rośliny z podrodziny czosnkowych. Przede wszystkim rośnie na terenach Europy, Azji Mniejszej i Kaukazu, ale zdarza się, że jest również uprawiany na innych terenach. W Polsce występuje przede wszystkim na terenach górskich, to jest w Sudetach i Karpatach oraz na terenie Kotliny Sandomierskiej oraz polskich wyżyn. Na pozostałych terenach występuje w ograniczonych ilościach.
W Polsce czosnek niedźwiedzi jest objęty częściową ochroną od 2004 roku i umieszczony na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Jest narażony na wyniszczenie, przede wszystkim z powodu nieprawidłowej gospodarki leśnej oraz niszczeniu miejsc, w których występuje w naturalnych warunkach.
Inne nazwy, które można spotkać odnośnie czosnku niedźwiedziego to „czosnek cygański„, „psi czosnek„, „czosnek leśny” bądź „cebula czarownic„.
Czosnek niedźwiedzi – zastosowanie
Czosnek niedźwiedzi jest rośliną osiągającą wysokość od 20 do nawet 50 cm. Nie występuje pojedynczo, a raczej w kępach oraz w dużych skupiskach. Roślina posiada kilka liści, które są dość szerokie i lancetowate. Kwiatostan rośliny to białe, niewielkie kwiaty, osadzone na długich szypułkach – roślina kwitnie w okresie od kwietnia do maja. Kwiaty zapylane są przede wszystkim przez owady, posiadają jednak możliwość samozapylenia, który umożliwia wytworzenie nasion również wtedy, kiedy rośliny nie odwiedziły trzmiele czy muchy.
Czosnek niedźwiedzi wydziela charakterystyczny zapach czosnku. Jest to spowodowane tym, że w komórkach tej rośliny wytwarza się merkaptanom.
Niedźwiedzi czosnek posiada szereg ważnych właściwości leczniczych. Ma silne działanie antybakteryjne i bakteriobójcze – dlatego też jest stosowany w wielu infekcjach. Ponadto ten rodzaj czosnku bardzo dobrze działa na układ pokarmowy i procesy trawienia.
Zioło to jest bardzo często również używane jako przyprawa – nadaje potrawom ciekawego aromatu i smaku, który choć przypomina tradycyjny czosnek, nieco się od niego różni. Czosnek niedźwiedzi wykorzystuje się przede wszystkim do przyprawiania zup i kremów z warzyw, a także jako dodatek do sałatek. Świetnie smakuje też do potraw wykonanych z ziemniaków oraz różnego rodzaju mięs.
Czosnek niedźwiedzi – właściwości lecznicze
Aby uzyskać surowiec zielarski z czosnku niedźwiedziego należy pozyskać ziele bądź same liście rośliny tuż przed bądź na samym początku okresu kwitnienia – gwarantuje to zdobycie najbardziej wydajnego pod względem właściwości leczniczych zioła. Warto pamiętać, że kwiaty czosnku niedźwiedziego są szkodliwe i niejadalne.
Czosnek niedźwiedzi posiada w sobie wiele substancji czynnych, które działają bakteriobójczo oraz grzybobójczo. Badania potwierdzają, że zioło jest także skuteczne w leczeniu infekcji wirusowych – w znaczny sposób przyczynia się do zapobiegania rozwojowi tego rodzaju infekcji. Biorąc pod uwagę te właściwości rośliny, czosnek niedźwiedzi jest polecany w leczeniu wszelkich infekcji różnego pochodzenia. Przede wszystkim wykorzystywany jest w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych (na przykład przy zapaleniu oskrzeli), jak i przy grypie czy zwykłym przeziębieniu. Czosnek niedźwiedzi przyczynia się także do zwiększenia odporności całego organizmu, więc jest polecany dla osób często chorujących oraz rekonwalescentów.
Czosnek niedźwiedzi posiada także szereg właściwości oczyszczających. Przede wszystkim pomaga organizmowi uporać się z toksynami oraz z metalami ciężkimi. Ze względu na te właściwości jest więc polecany jako terapia oczyszczająca, na przykład dla osób odchudzających się bądź dla tych, którzy chcą pozbyć się nałogu, jakim jest palenie papierosów. Substancje czynne zawarte w czosnku niedźwiedzim wiążą nikotynę i inne szkodliwe substancje, które znajdują się w wyrobach tytoniowych.
Ponadto czosnek niedźwiedzi wpływa korzystnie na poziom cholesterolu i trójglicerydów – skutecznie oraz trwale obniża poziom złego cholesterolu LDL oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia, które przez to występują. Regularne spożywanie czosnku niedźwiedziego reguluje także ciśnienie krwi i posiada właściwości przeciwzakrzepowe oraz przeciwmiażdżycowe.
Czosnek niedźwiedzi jest także stosowany w walce z pasożytami układu pokarmowego – pozwala w szybki i skuteczny sposób pozbyć się z organizmu nieproszonych gości.
Czosnek niedźwiedzi – sposób użycia
Wino z czosnku niedźwiedziego
Do gotującego się białego wina dodać garść posiekanych liści czosnku niedźwiedziego. Po ostudzeniu pijemy małymi łyczkami. Przygotowane w ten sposób wino można w razie potrzeby dosłodzić miodem bądź inną substancją słodzącą.
Nalewka z czosnku niedźwiedziego
Świeże liście czosnku niedźwiedziego drobno posiekać i wrzucić do szklanej butelki bądź słoja. Całość zalać wódką i skrzętnie zakręcić. Odstawić na dwa tygodnie w ciemne i ciepłe miejsce, codziennie wstrząsając naczyniem. Po tym okresie odcedzić nalewkę.
Kiedy nalewka jest już gotowa można ją spożywać najlepiej 2 razy dziennie – 10 do 15 kropli nalewki zmieszać z niewielką ilością przegotowanej wody i następnie wypić.
Czy mozna suszone liscie stosowac jako napar, herbatki przez caly rok ?czy potrzebne sa przerwy