Dziurawiec zwyczajny – właściwości lecznicze, zastosowanie, użycie

Dziurawiec zwyczajny

Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum) zwany potocznie świętojańskim zielem czy rutą polną, jest to odporna na mróz bylina o pokroju krzewiastym i wysokości od 30 do 90 cm. Na naturalnych stanowiskach występuje bardzo powszechnie w Europie, Azji, Ameryce Północnej, a nawet nieraz jest traktowany jako chwast, na przykład na łąkach. Część nadziemna wyrasta z łodygi, która ma postać silnie rozrośniętego, podziemnego kłącza. Z niego właśnie wyrastają pędy nadziemne, zarówno płonne jak i kwiatowe.

Roślina kwitnie zawsze przed 25 czerwca, tworząc kwiatostany w postaci baldachgron. Kwiaty są żółte, mają cytrynowy zapach i są na roślinie do wczesnej jesieni. Liście dziurawca zwyczajnego są siedzące, eliptyczne lub równowąskie, całobrzegie o ułożeniu naprzeciwległym. Blaszki liściowe mają zbiorniczki olejków eterycznych dających efekt dziurek na liściach, stąd nazwa rośliny.

W celach leczniczych wykorzystuje się wierzchołkowe części ulistnionych pędów wraz z pąkami kwiatowymi i kwiatostanami. Pędy należy ścinać na przełomie czerwca i lipca i natychmiast suszyć w przewiewnym i zacienionym miejscu.

Dziurawiec zwyczajny – substancje lecznicze

Ziele dziurawca zwyczajnego zawiera sporo substancji leczniczych. Należą do nich glikozydy flawonoidowe – rutyna, kwercetyna i hiperozyd – które wzmacniają naczynia krwionośne, ostatni działa też moczopędnie. Garbniki katechinowe mają działanie bakteriobójcze. Inne składniki to witaminy A i C,pektyny, kwasy wielofenolowe, fitosterole oraz olejek eteryczny o właściwościach rozkurczowych i przeciwbakteryjnych. Hiperyzyna o właściwościach bakteriobójczych, zwiększa zdolność pochłaniania promieniowania UV. To może mieć znaczenie w wydzielaniu hormonów i w chorobie nowotworowej, ale też chorobach skóry.

Dziurawiec zwyczajny – działanie i właściwości lecznicze

Dziurawiec zwyczajny może być wykorzystywany w leczeniu wielu schorzeń, chociaż bardzo ostrożnie, bowiem zwiększa on wrażliwość na promienie słoneczne. Dlatego też nie powinni z niego korzystać ludzie o jasnej karnacji i osoby przebywające przez długi czas na słońcu. Dziurawca zwyczajnego nie powinno się stosować u dzieci poniżej 7 roku i osób korzystających z doustnej antykoncepcji.

Przy stosowaniu wewnętrznym dziurawiec wykazuje działanie rozkurczowe na mięśnie gładkie zarówno przewodu pokarmowego, wątroby jak i naczyń krwionośnych, a w mniejszym stopniu także dróg moczowych. Ta właściwość pozwala wykorzystywać zioło w leczeniu chorób przewodu pokarmowego takich jak: nieżyt żołądka, niedokwaśność, zaburzenia trawienia, kamica żółciowa i wzdęcia.W przypadku naczyń krwionośnych stosuje się go w ich przepuszczalności i łamliwości zwłaszcza naczyń włosowatych. Pomocniczo i profilaktycznie jest wykorzystywany w kamicy nerkowej, bowiem zapobiega tworzeniu się kamieni, oraz aby wspomagać funkcję nerek przy ich osłabionej pracy.

Hiperyzyna będąca flawonoidem,wykazuje działanie uspokajające i antydepresyjne. Powala to na wykorzystanie dziurawca zwyczajnego w leczeniu depresji, stanów lekowych, niepokoju, bezsenności, wyczerpania nerwowego, wahań nastroju związanych z menopauzą, ale tez migreny, nadpobudliwości i innych bólów głowy. Hiperyzyna blokuje rozkład neuroprzekaźników, głównie serotoniny. To właśnie mała ich ilość powoduje powstawanie stanów lękowych i ogólnie złego nastroju. Trzeba pamiętać,że hiperyzyna nie rozpuszcza się w wodzie więc domowe herbatki czy napary nie będą działały leczniczo na niepokój czy też bezsenność. Potrzebny jest wyciąg alkoholowy, bo związek ten rozpuszcza się właśnie w alkoholu.

Dziurawiec zwyczajny działa też przeciwwirusowo i przeciwbakteryjnie, dlatego może być wykorzystywany w leczeniu grypy czy stanów zapalnych górnych dróg oddechowych.

Przy stosowaniu zewnętrznym dziurawiec ułatwia gojenie się ran i innych problemów skórnych takich jak: mniejsze oparzenia, odmrożenia, wykazując działanie antyseptyczne i ściągające. Maści z dziurawca stosowane na hemoroidy łagodzą świąd i pieczenie towarzyszące chorobie. Nacieranie nalewką z dziurawca bolących stawów pozwala łagodzić ból.

Dziurawiec zwyczajny – sposób użycia

Najprostszym, ale również najmniej skutecznym sposobem użycia jest wypijanie herbatek z gotowych torebek kupionych w aptece czy sklepie zielarskim. Pozostałe sposoby wymagają wcześniejszego przygotowania. Najprostsze są napary w przypadku których trzeba 2 łyżki suchego ziela zalać w termosie pół litrem wrzącej wody i pozostawić na 1 godzinę. Tak przygotowany napar należy pić 3 razy dziennie po 200 ml w zależności od potrzeb. Przed jedzeniem jeśli chcemy pobudzić wydzielanie soków trawiennych, lub po jedzeniu jeśli chodzi nam o działanie rozkurczające.

Nalewka z dziurawca wymaga dłuższego przygotowania. 100 g ziela trzeba zalać pół litra spirytusu i pozostawić na okres 7 dni, po czym przecedzić. Nalewkę można wykorzystywać wewnętrznie w chorobach wątroby, woreczka żółciowego i przewodu pokarmowego. Dawkowanie to 2 razy dziennie po łyżeczce nalewki na pół szklanki wody do wypicia po jedzeniu. Zewnętrznie do nacierania w bólach stawów. Olej z dziurawca sporządza się na bazie 2 szklanek oliwy z oliwek i 5dkg świeżych kwiatów z dziurawca. Taką mieszankę trzeba przechowywać w ciemnym miejscu przez okres 2 miesięcy i często mieszać. Po tym okresie trzeba odcedzić kwiaty.

Olej wykorzystuje się zewnętrznie do leczenia oparzeń, kontuzji, nerwobóli i łagodzenia innych dolegliwości bólowych.

Należy pamiętać, że dziurawiec zwyczajny tak jak każde zioło musi być stosowany dłużej, przez okres kilku tygodni aby okazał się skuteczny.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Polecane

Widlicz Zeillera – właściwości lecznicze, zastosowanie, sposób użycia
Widlicz Zeillera (łac. Diphasiastrum zeilleri), zwany inaczej widłakiem Zeillera lub...
Tobołki przerosłe – właściwości lecznicze, zastosowanie, sposób użycia
Tobołki przerosłe (Thlaspi perfoliatum L.) – świat roślin to nieodzowny...
Róża kutnerowata – właściwości lecznicze, zastosowanie, sposób użycia
Róża kutnerowata (Rosa tomentosa Smith), będąca jednym z przedstawicieli rodziny...
Sierpik barwierski – właściwości lecznicze, zastosowanie, sposób użycia
Sierpik barwierski (Serratula tinctoria L.) jest wieloletnią rośliną zielną, należącą...