Diagnoza alergii zostaje postawiona przez lekarza na podstawie kilku czynników. Pierwszym z nich jest dokładny wywiad lekarski, następnie wykonanie odpowiednich badań diagnozujących jak na przykład spirometria i testy alergiczne. Tych ostatnich jest kilka rodzajów. Dobiera się je w zależności od wieku i rodzaju alergii pacjenta. Jednak pierwszą diagnozę alergii pacjent może postawić sobie sam, za pomocą objawów alergii i chwili ich wystąpienia.
Co to takiego ta alergia?
Alergia, czyli uczulenie to odpowiedź humoralna organizmu na tak zwane alergeny czyli czynniki szkodliwe dla organizmu. Podczas reakcji na alergeny nasz układ immunologiczny wytwarza przeciwciała, które mają zwalczyć czynniki szkodliwe oraz przeciwdziałać czynnikom wytwarzającym stan zapalny. Aby rozpocząć jakiekolwiek leczenie należy najpierw postawić prawidłową diagnozę alergii, a następnie wyeliminować z otoczenia czynniki alergizujące. Profilaktyka alergii jest czasem dość trudna, szczególnie jeśli chodzi o alergie wziewne, na przykład nie wyeliminujemy całkowicie pyłków roślin z naszego życia. Możemy jednak zmniejszyć ryzyko narażenia na nie.
Diagnoza alergii – jak samemu zdiagnozować alergię?
Samodzielne postawienie diagnozy alergii przez pacjenta nie powinno być trudne. Szczególnie dla tych osób, u których reakcje uczuleniowe są dziedziczne. Jeśli od dziecka widzimy u innych członków rodziny objawy alergii to potem jest nam dość łatwo rozpoznać nam je u siebie. Mimo to pacjenci często jednak mylą je ze zwykłym przeziębieniem bądź grypą. Jest to dość zrozumiałe, ponieważ symptomy alergii wziewnej są dość podobne: zawroty głowy, problemy z koncentracją, przewlekłe zmęczenie, katar, zatkany nos, kaszel, suchość i drapanie w gardle, łzawienie oczu.
Przy alergii kontaktowej najczęściej pojawiają się bóle brzucha, nudności, osłabienie, biegunka, wymioty, które zazwyczaj kojarzone są z zarażeniem rotawirusem. Najłatwiej pacjentowi samodzielnie jest zdiagnozować alergię skórną. Objawia się ona najczęściej bowiem wysypką, zaczerwieniem skóry bądź pokrzywką czy obrzękiem miejsca, które miało bezpośredni kontakt z alergenem. Dodatkowo miejsce to bardzo swędzi. Objawy zaczynają ustępować po przyłożeniu lodu do zmienionego miejsca bądź posmarowaniu go maściami bądź żelami antyalergicznymi.
Jedną z charakterystycznych cech objawów alergii, które pomogą ją zdiagnozować w warunkach domowych jest czas ich wystąpienia. Symptomy grypy można zauważyć dopiero po kilku dniach od kontaktu z wirusem, natomiast objawy alergii występują w ciągu od kilku minut do kilku godzin po kontakcie z alergenem.
W jaki sposób lekarz stawia diagnozę alergii?
Kiedy pacjent zaobserwuje u siebie pierwsze objawy alergii powinien niezwłocznie udać się do lekarza alergologa. Nieleczona alergia może prowadzić do nasilenia się objawów, oraz powikłań, na przykład przewlekłego alergicznego nieżytu nosa, zwanego potocznie katarem siennym, wstrząsu anafilaktycznego, a u dzieci nawet do astmy.
Diagnoza alergii wykonywana przez lekarza dzieli się na kilka etapów. Pierwsza to wizyta u lekarza rodzinnego, który rozpoznaje czy dane symptomy są objawami alergii, przeziębienia, niestrawności czy innej choroby. Jeśli stwierdzi uczulenie wtedy decyduje się na podanie leków antyhistaminowych, o ile alergia jest jest na bardzo wczesnym etapie lub po prostu istnieje możliwość całkowitego wyeliminowania czynników alergizujących, to jest na przykład pokarmów alergizujących czy biżuterii z niklem.
Przy alergii pokarmowej internista może zalecić wizytę u dietetyka, w celu ustalenia odpowiedniej diety i dobrania pokarmów zastępczych. Jeśli objawy alergii powracają, a alergenów nie da się całkowicie wyeliminować, lub jeśli podstawowa farmakoterapia nie przynosi efektów, wówczas lekarz rodzinny wystawia skierowanie do alergologa. Jeśli jednak chcemy pominąć leczenie internistyczne, na wizytę u alergologa pacjent musi umówić się prywatnie. Należy jednak uprzedzić, że postawienie diagnozy alergii i jej leczenie, bez dofinansowania ze strony NFZ, jest dość kosztowe. Sama pojedyncza konsultacja alergologiczna to koszt ponad 100 złotych.
W celu postawienia diagnozy alergii alergolog przeprowadza bardzo dokładny wywiad środowiskowy dotyczący objawów uczulenia, czasu ich wystąpienia, trwania oraz ich nasilenia i występowania w rodzinie. Następnie wykonywana jest spirometria, czyli badanie określające pojemność i objętość płuc, oraz testy alergiczne.
Najczęściej wykonywane testy alergiczne:
- Skórne – na wewnętrzną część przedramienia nakłada się alergen w postaci płynu. Sspecjalną igiełką nakłuwa to miejsce, tak aby alergen dostał się pod naskórek pacjenta.
- Z krwi, wykonuje się je u małych dzieci, jak również kiedy lekarz chce wykonać profil alergiczny alergii oraz ocenić stężenie przeciwciał IgE.
- Płatkowe bądź inaczej nazywane naskórkowe, polegają na nałożeniu na plecy specjalnych plasterków nasączonych alergenem i pozostawienie ich a skórze na dwie doby.
- Prowokacyjne polegają na wąchaniu przez pacjenta gazików bądź wacików nasączonych alergenem.
W testach z krwi lekarz omawia wyniki, natomiast w innych rodzajach diagnostyki obserwuje on objawy pacjenta na kontakt z alergenem. W ten sposób stawiana jest odpowiednia diagnoza alergii.
