Pszenica zwyczajna (łac. Triticum aestivum L.) jest powszechnie znana jako zboże rosnące na ogromnych połaciach Europy, w tym również Polski, a także w Ameryce, Azji i Australii. To właśnie z niej, wcześniej zmielonej na mąkę, w piekarniach wypieka się chleb, ciasta i inny smakołyki. Jednak niewielu z nas wie o jej właściwościach prozdrowotnych. Szczególne właściwości posiada olej pozyskany z ziaren pszenicy zwyczajnej, otręby oraz sok pozyskany z jej jeszcze zielonych pędów.
Pszenica zwyczajna – wygląd i typologia
Obszerna rodzina wiechlinowatych, z jakiej pochodzi pszenica zwyczajna, liczy około 11 tys. gatunków. To przede wszystkim wszelkiego rodzaju trawy i byliny, rosnące na pastwiskach i łąkach, ale również zboża, hodowane do celów żywieniowych. Charakterystyczna budowa wiechlinowatych obejmuje długą łodygę (źdźbło), dwurzędowe liście oraz kłosowaty kwiatostan zawierający owoce. Wśród popularnych roślin z opisanej rodziny, obok pszenicy zwyczajnej znajdziemy również żyto, proso, jęczmień, sorgo itp. W przypadku pszenicy zwyczajnej, wyróżnia ją długa (sięgająca 1,5 m), silna i strzelista łodyga, zakończona czworobocznym kłosem.
Pszenica zwyczajna – składniki odżywcze
Pszenica od tysięcy lat (gatunek pojawił się 8500 lat temu) wykorzystywana jest jako główny element diety europejskiej. Zawiera duże ilości skrobi i białka, a także ryboflawinę, niacyne, tiaminę, związki mineralne (sód, potas, wapń, magnez) oraz witaminy. Znaczną część składu pszenicy zwyczajnej, podobnie jak innych ziarniaków z rodziny wiechlinowatych, zajmują węglowodany, stąd jej duża popularność na całym świecie.
Pszenica daje siłę i energię do działania, jednocześnie nie zawierając w składzie aż tak dużej ilości tłuszczu. Ostatnie lata to kontrowersje pojawiające się wokół jednej z substancji, wyróżniających pszenicę zwyczajną wśród innych zbóż. To gluten, który z jednej strony pozwala na wykonywanie pulchnych wypieków, a z drugiej – może powodować alergię u osób cierpiących na celiakię. Warto jednak dodać, że pszenica zwyczajna posiada wiele innych, leczniczych własciwości, w zależności od jej przetworzenia.
Otręby pszenne na trawienie
Duża zawartość błonnika w otrębach pszennych, otrzymywanych z pszenicy zwyczajnej sprawia, że spożywanie ich w posiłkach przyspiesza perystaltykę jelit i dobrze wpływa na zaparcia oraz inne problemy trawienne przy osłabionym metabolizmie. Ponadto spożywanie otrębów pszennych polecane jest osobom dbającym o linię bądź dążącym do utraty wagi. Błonnik pszenny posiada właściwości pęczniejące, przez co nawet jego niewielka ilość pozwala być sytym przez dłuższy czas.
Sok z młodej pszenicy – dobrodziejstwo natury
Wytwarzany z młodej, jeszcze zielonej pszenicy zwyczajnej sok to dobrodziejstwo dla całego organizmu. W swoim składzie zawiera wiele witamin, kwas foliowy, minerały, betakaroten i wiele innych substancji, niezbędnych do prawidłowej pracy organizmu. Regularne spożywanie soku w nawet niewielkich ilościach poprawia funkcjonowanie układu krwionośnego (obniża ciśnienie, zmniejsza poziom cukru, poprawia krążenie), przyspiesza przemianę materii i zachęca tarczycę do lepszego działania. Ważnym elementem działania soku z pszenicy w dzisiejszych czasach są jego właściwości zasadowe i oczyszczające z toksyn, których nie brakuje w otaczającym nas środowisku. Spożycie soku polecane jest również osobom otyłym oraz cierpiącym na chorobę wrzodową żołądka.
Olej z kiełków pszenicy – właściwości i działanie
Wśród drogocennych substancji, wytwarzanych z pszenicy zwyczajnej, jest olej z jej kiełków, o dużej zawartości m. in. witaminy E, lecytyny, kwasu arachidowego i palmitynowego. Niezmiernie istotne jest, aby był produkowany poprzez tłoczenie na zimno, z zachowaniem ważnych substancji i witamin. Olej powinien być szybko wykorzystywany, gdyż poprzez przechowywanie go w świetle dziennym, a co za tym idzie poprzez proces utleniania, zmienia swoje własciwości.
Tak przygotowany olej jest doskonałym antidotum na wysuszoną, zmęczoną skórę, a także zniszczone włosy i paznokcie. Olej chroni tkanki przez szkodliwym działaniem słońca, wiatru i toksyn, jest również lekarstwem na choroby skóry, takie jak podagrę czy ropnie. Warto jednak przed jego użyciem skonsultować ewentualnie skutki uboczne z lekarzem dermatologiem. Substancję można wykorzystywać samodzielnie lub mieszać z innymi olejami np. jojoba, migdalowym czy kokosowym.
Płatki z pszenicy – zastosowanie
Płatki, inaczej otręby pszenne z pszenicy zwyczajnej to doskonały kosmetyk naturalny, który można wykorzystać w produkcji domowej maseczki czy peelingu. Peeling z otrębów pszennych można wykonać, mieszając płatki z dowolnym olejem kosmetycznym lub nalewką rumiankową. Składnki po połączeniu nakłada się na skórę, a następnie delikatnymi, kolistymi ruchami usuwa złuszczoną i zniszczoną skórę. Po użyciu zmywa się czystą, lekko ciepłą wodą.
Peeling pszeniczny oczyszcza, detoksykuje i odświeża bezbarwną, pozbawioną życia cerę. Maseczkę z płatków pszennych o analogicznym składzie zostawia się na kilkanaście minut, w celu dogłębnego odżywienia skóry.
