Jastrzębiec kosmaczek (Hieracium pilosella)jest gatunkiem rośliny z rodziny astrowatych. Roślina ta jest byliną, występująca powszechnie na terenie Europy, Ameryki Północnej oraz część Azji, głównie Kaukaz oraz Syberia Zachodnia. Przypadkowo również znalazł się na terenach Australii oraz Nowej Zelandii. W Polsce występuje na terenie całego kraju, głównie na terenach piaszczystych oraz na suchych murawach. W Tatrach występuje na każdej wysokości. Jastrzębiec kosmaczek jest rośliną trującą, ale również wykazuje właściwości lecznicze.
Jastrzębiec kosmaczek charakteryzuje się bezlistną oraz nierozgałęzioną łodygą. Zazwyczaj roślina ta nie przekracza 30 centymetrów wysokości. Liście mają kolor niebieskawozielony. Są podłużne oraz odwrotnie jajowate, zwężone u nasady. Z kątów liści różyczkowych wyrastają liczne rozłogi.
Kwiaty jak i słupki tej rośliny mają żółty kolor, zebrane w okrągłe koszyczki. Kwiaty te posiadają również czerwone smugi od spodu; są owadopylne. Owoc to niełupka, czyli owoc ten jest suchy oraz niepękający. Po przekwitnięciu, owoc zawiera specjalne nasionka z puchem tworząc przy tym puszystą kulę. Nasiona te są roznoszone na długie odległości. Z korzenia tej byliny może wyrastać kilka łodyżek kwiatowych. Jastrzębiec kosmaczek kwitnie od maja do października.
Jastrzębie kosmaczek uznawany jest za chwast, jednak jest łatwą rośliną do zwalczenia, ponieważ jest bardzo wrażliwy na selektywne herbicydy.
Jastrzębiec kosmaczek – właściwości lecznicze
Głównym surowcem leczniczym jastrzębca kosmaczka, jest jego ziele. Zawiera ono gorycze, garbniki oraz jak większość ziół leczniczych – flawonoidy. Jastrzębiec kosmaczek obfituje również w laktony seskwiterpenowe, kwas chlorogenowy, kwas kawowy oraz zawiera w sobie pochodne kumaryny. Dzięki kumarynie, jastrzębiec kosmaczek zyskuje właściwości uspokajające, antyoksydacyjne oraz przeciwskurczowe. Bylin ta zawiera również duże ilości witaminy C, B oraz prowitaminy A. Zawiera również fitosterole, odpowiedzialne głównie za redukcję cholesterolu we krwi. Laktony seskwiterpenowe wykazują właściwości przeciwnowotworowe i immunostymulujace.
Jastrzębiec kosmaczek – zastosowanie
Jastrzębiec kosmaczek swoje zastosowanie ma głównie w leczeniu biegunki oraz wrzodów żołądka. Odpowiednio przygotowane ziele jastrzębca pomaga również z bólami wątroby oraz nieżytem jelita. Dawniej, bylina miała zastosowanie jako specyfik przeciwkrwotoczny, jak również w celu złagodzenia astmy czy kaszlu.
Wspomaga także pracę nerek podczas zapaleń. Odpowiednio przygotowany napar z jastrzębca kosmaczka można używać zewnętrznie, głównie do przemywania zainfekowanych ran. Ponadto wspomaga dezynfekcję jamy ustnej i dziąseł podczas stanów zapalnych. Przetwory z ziela działają gojąco, wykrztuśnie oraz moczopędnie.
Jastrzębiec kosmaczek – sposób użycia
Z jastrzębca kosmaczka można stworzyć cenny intrakt na alkoholu, około 50 procentowym. Aby odpowiednio przygotować intrakt, ziele należy uprzednio posiekać oraz wysuszyć, najlepiej w temperaturze około 50 stopni Celsjusza. Następnie około 100 gramów przygotowanego ziela, należy zalać z 300-400 mililitrami alkoholu. Następnie pojemnik, do którego został przygotowany intrakt, należy szczelnie zamknąć i odstawić na około dwa tygodnie. Po tym okresie, przygotowany intrakt należy przecedzić.
Preparat ten zalecany jest do spożycia przy zaburzeniach trawiennych oraz problemów wątrobowych. Zaleca się picie 10 mililitrów intraktu ze stoma mililitrami wody, przez okres nawet dwóch miesięcy. Intrakt z jastrzębca kosmaczka działa rozkurczowo, ale nie tylko – ma właściwości przeciwnowotworowe, przeciwgrypowe, działa immunostymulująco oraz poprawia przemianę materii. Preparat zawiera specjalne składniki, działające pozytywnie na miąższ wątroby.
Z ziela jastrzębca kosmaczka można również zrobić odwary oraz napary. Odpowiednio przygotowane ziele, czyli wysuszone oraz rozdrobnione ziele, należy zalać wrzącą wodą, a następnie odczekać kilkanaście minut do ostygnięcia. Preparat należy później przecedzić. Napar zaleca się spożywać do trzech razy dziennie, w ilości połowy szklanki.
Napar głównie pije się, gdy występują problemy z nieżytem przewodu pokarmowego, oraz przy licznych i częstych biegunkach. Warto także zainteresować się naparem, gdy mamy problemy z wrzodami żołądka lub dwunastnicy, kamicą nerkową oraz przy schorzeniach związanymi z płucami. Napar również można stosować zewnętrznie do przemywania ran. Co ciekawe, w białoruskiej medycynie ludowej, napar jastrzębca kosmaczka wykorzystuje się do leczenia żółtaczki, oraz po prostu przy braku apetytu.
Odwary z ziela jastrzębca kosmaczka pomagają na problemy takie jak brak apetytu, zaburzenia układu pokarmowego czy anemii. Jastrzębiec kosmaczek również pomaga w walce z miażdżycą. Osoby cierpiące na chorobliwe wychudzenie również mogą skorzystać z pomocy jastrzębca kosmaczka.
Przetwory z jastrzębca kosmaczka wpływają korzystnie na problemy z zapaleniem skóry, oraz przyspieszają eliminację szkodliwych, jak i zbędnych metabolitów i ksenobiotyków. Znacząco przyspieszają również regeneracje tkanek skórnych.
