Wierzba biała (Salix alba) nazywa inaczej również wierzbą srebrną lub wierzbą pospolitą to gatunek drzewa liściastego należącego do rodziny wierzbowatych. Aktualnie szacuje się, że ok. 3000 rodzajów liściastych drzew i krzewów wierzbowatych występuje na rozległych obszarach obu półkul.
Wierzba biała – charakterystyka ogólna
- Występowanie – w Europie i Azji, można ją również spotkać w Ameryce Północnej.
- Okres zbioru – korę wierzby (najbardziej wartościową leczniczo część rośliny) należy zbierać wiosną, w marcu zanim zacznie kwitnąć (kwiecień, maj);
- Klimat – z uwagi na to, że wierzba biała jest drzewem pobierającym wiele wody, sadzona jest na terenach podmokłych i na bagnach w celu ich osuszania. Nad brzegami rzek i i strumyków z kolei sadzana w celu zabezpieczania brzegów przez osuwaniem się.
- Porost – jest to roślina rosnąca szybko i stosunkowo krótkowieczna.
- Wysokość – drzewo wierzby sięga wysokości do 25 m, ale w niektórych regionach świata może sięgać jedynie 1,5-2,5 m.
- Kora wierzby – zdejmuję się ją po zaobrączkowaniu dwukrotnym 2-3 letnich gałązek i jej nacięciu podłużnym. Ważne jest, by następnie korę wysuszyć na słońcu lub w specjalnie przygotowanej suszarni w temp. Średniej ok. 40 stopni. Dzięki temu zachowuje swój gorzki smak i dużą zawartość związków salicylowych, które stanowią doskonały środek przeciwzapalny i przeciwgorączkowy.
- Liście – wąskie, lancetowatego kształt, koloru szarawo-zielonkawego, jedwabiście miękkie po obu stronach.
- Kwiaty – wierzba biała to gatunek drzew z rodzinny dwupiennych, co oznacza, że kwiaty męskie i żeńskie są zebrane w kotki.
- Owoce – owocem tej rośliny jest torebka.
Wierzba biała – Substancje składowe
Wierzba biała to źródło bogate w:
- salicynę;
- taniny;
- glikozydy;
- kwasy organiczne;
- glikozyd fenolowy – zawarty w korze wierzby białej.
Wierzba biała – Zastosowanie
Wierzba biała może być wykorzystywana w lecznictwie zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Ze względu na swoje właściwości ściągające, dawniej wierzba biała używana była do hamowania krwawień wewnętrznych. Obecnie wierzbę białą i jej lecznicze właściwości wykorzystuje się w szerszym znaczeniu. Wewnętrznie wierzba biała stosowana jest w leczenie przeziębień, grypy i reumatoidalnego zapalenia stawów, chorobie zwyrodnieniowej stawów, gorączce reumatycznej oraz reumatyzmie tkanej miękkich. Z uwagi na silne właściwości przeciwbólowe wierzba biała wykorzystywana jest przy migrenie i nerwobólach. Ponadto łagodzi stany zapalne żył i zmniejsza krzepliwość krwi.
Przede wszystkim to kora wierzby białej odpowiedzialna jest za jej właściwości lecznicze, a to dlatego, że w jej skład wchodzą glikozydy fenolowe, flawonoidy, sole mineralne oraz kwasy organiczne, czyli substancje, które w praktyce wykazują szerokie działanie przeciwzapalne, ściągające, przeciwgorączkowe i przeciwgośćcowe.
Z kolei duża ilość salicyny w jaką bogata jest wierzba biała, rozkłada się do alkoholu salicylowego przez co jej pochodne łatwo wnikają do organizmu, działając przeciwgorączkowo, przeciwzapalnie i przeciwbólowo. Co więcej choć dawka salicynów w korze wierzby białej jest zdecydowanie mniejsza niż w powszechnie stosowanej aspirynie, to aktywność biologiczna jest znacznie wyższa. Przekłada się to na fakt, że zbyt długie stosowanie zbyt dużych dawek aspiryny wykazuje nieprzyjemne skutki uboczne, co nie ma miejsca przy stosowaniu wyciągów z kory wierzby białej, a więc jest ona zdecydowanie bezpieczniejsza dla zdrowia, zwłaszcza dla osób z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy, dla którym to przyjmowanie aspiryny jest niewskazane.
Wierzba biała – Sposób użycia
W medycynie naturalnej najbardziej popularny jest:
- Odwar z wierzby – przygotowywany poprzez zalanie szklanką wody 1 łyżki kory wierzby, a następnie gotowanie mieszanki przez ok. 5 minut. Zaleca się pić w ilości 2-3 porcji dziennie przy przeziębieniach, bólach kostnych i zaburzeniach żołądkowych lub przy nadmiernej potliwości. Odwary z kory można również używać do kąpieli w przypadku nadmiernej potliwości nóg.
- Herbata z wierzby – znana ze swoich dobroczynnych właściwości. Przygotowuje się ją z 1-2 grama kory gotowanej przez 10 minut w 200ml wody. W ciągu dnia można wybić 5 lub więcej szklanek tak przygotowanego napoju.
- Płynny wyciąg – silniejszy niż nalewka, doskonale sprawdza się przy nerwobólach, bólach reumatycznych i bólach głowy.
- Napar z liści – stosowany przy dolegliwościach związanych z układem trawiennym. Zaleca się pić po posiłkach.
- Nalewka z kory – zaleca się przyjmowanie wraz z ziołami łagodzącymi, jak prawoślaz lekarski lub babka zwyczajna na podrażnienia i zapalenia gastryczne. Ponadto brać 15ml nalewki na gorączkę lub łączyć z sadźcem przerośniętym, bzem czarnym lub goryczką żółtą.
- Popiół/puder ze spalonego drewna wierzby białej – długo rekomendowany jako skuteczny lek na zatrucia, rozwolnienia, wzdęcia, a nawet zgagę, czy inne dolegliwości układu pokarmowego. Zaleca się wymieszanie 1 łyżkę stołową popiołu/pudru z łyżeczką sproszkowanego korzenia imbiru i ½ łyżeczki białego cukru w dużej szklance destylowanej wody. Wypić i w razie konieczności powtórzyć.
