Doględa wielka – właściwości lecznicze, zastosowanie, sposób użycia

Doględa wielka

Doględa wielka (Grindelia robusta) lub inaczej zwana doględką mocną. Łacińska nazwa jest sporna, ponieważ według Agricultural Research Service USA poprawną nazwą naukową jest Grindelia camporum. Jest to roślina z gatunku bylin, czyli przeważnie żyjąca dłużej niż dwa lata. Roślina należy do rodzin astrowatych.

Doględa wielka głównie występuje w zachodnich częściach Ameryki Północnej. W Polsce jest rośliną uprawną, głównie na plantacjach zielarskich. Również uprawiana w celach ozdobnych. Rośnie na glebach jałowych oraz słonych.

Doględa wielka osiąga wysokość do jednego metra. Posiada ciekawy trójkątny kształt liści, które są pokryte mlecznobiałą żywicą. Jej kwiaty mają kolor żółto-pomarańczowy i wyglądem są bardzo zbliżone do kwiatów stokrotki. W przeszłości, dogląda wielka była bardzo często stosowana przez plemiona indiańskie zamieszkujące Amerykę Północną.

Dzięki niej mieli możliwość leczenia problemów z oskrzelami czy różnych infekcji skórnych. Mimo właściwości leczniczych, duża część lekarzy w Stanach Zjednoczonych nie akceptowała doględy wielkiej. Oficjalnie dogląda wielka oficjalnie została uznana za zioło lecznicze pod koniec XIX wieku.

Doględa wielka – właściwości lecznicze

Głównym surowcem leczniczym doględy wielkiej jest jej ziele. Doględa wielka charakteryzuje się dużą ilością substancji żywicowych. Szacuje się, że zawartość żywicy to około 20%. Wśród nich jest kwas grindeliowy, olejek eteryczny (głównym składnikiem jest borneol, który odstrasza owady). Zawartość olejku eterycznego szacuje się jednak na około 0,2%. Ponadto żywice są bogate w labdanowe kwasy diterpenowe oraz ich metylowe estry. Poza tym w zielu stwierdzono flawonoidy ( nadające odpowiedni kolor i zapach roślinie), garbniki (substancje, które łączą się z białkiem występującym na skórze) i nieco saponin (powoduje pienienie), fitosterol(duże właściwości zdrowotne), grindelol , związki goryczowe i sole mineralne.

Substancje zawarte w zielu doględy wielkiej powodują działania rozkurczowe oskrzeli oraz przewodu pokarmowego.

Doględa wielka – zastosowanie

Substancje czynne znajdujące się w zielu doględy wielkiej wykazują właściwości tzw. inhibitora elastazy leukocytarnej, co powoduje rozkurcz mięśni gładkich układu pokarmowego oraz dróg oddechowych. Bardzo ułatwiają wydalenie zalegającej niepożądanej substancji w płucach czy oskrzelach. Wspomniane wcześniej właściwości lecznicze zapobiegają powstawaniu stanów zapalnych, przede wszystkim w okolicach dróg oddechowych.  Roślina ta może pomóc także alergikom cierpiącym na nieżyt dróg oddechowych. Roślina ta pomaga także na choroby takie jak grypa czy angina, a także na zwykłe przeziębienie.

Działania rozkurczowe doględy wielkiej pomagają także w ustąpieniu bólów brzucha. Doględę wielką można również z powodzeniem stosować na skórę, ponieważ ziele tej rośliny zapobiega licznym stanom zapalnym. Ma także działanie przeciwalergiczne oraz przeciwbakteryjne. Ziele można również stosować na skórze, kiedy wystąpiły na niej liczne poparzenia.

W Stanach Zjednoczonych ziele doględy wielkiej uznawane jest za wielką pomoc dla osób chorych na astmę, ponieważ ma bardzo dobre właściwości wykrztuśne. Ponadto uważa się, że ziele odczula zakończenia nerwowe, a także zwalnia częstość akcji serca, dzięki czemu działa uspokajająco oraz wzmacnia mięśnie sercowe.

Doględa wielka –  sposób użycia

Doględę wielką, a konkretnie jej wierzchołki pędów zbiera się w okresie lipiec – sierpień. Mają one długość około 25 centymetrów. Następnie pędy te suszy się, najlepiej w miejscach zacienionych oraz możliwie przewiewnych.

Z ziela doględy wielkiej tworzone są liczne preparaty, na przykład w postaci syropów. Taka forma leku jest bardzo dobrym rozwiązaniem dla dzieci oraz osób starszych mających problemy z układem oddechowym (zapalenie gardła, krtani czy oskrzeli). Lek może mieć również postać kropel. W kroplach zawarty jest głównie wyciąg alkoholowy z ziela.

Częstym i praktycznym rozwiązaniem jest również tworzenie naparów z doględy wielkiej. Zaleca się, aby jedną łyżeczkę wysuszonego, rozdrobionego ziela doględy wielkiej zalać szklanką wrzącej już wody, a następnie odstawić na kilkanaście minut (najczęściej do 15-20 minut). Po takim zabiegu napar należy odcedzić i stosować trzy razy dziennie.

Kolejnym rozwiązaniem, w jaki sposób można spożyć doględę wielką jest zrobienie nalewki. Nalewkę, jak i syrop można stosować przy nieżycie gardła oraz przy zapaleniach dróg oddechowych. Również, jeżeli mamy problemy z bólami brzucha lub skurczami jelit, to warto sięgnąć po krople nalewki – konkretnie od 40 do pół łyżeczki nalewki, umieszczając ją w kieliszku z wodą.

Ważna uwaga, przy bólach brzucha, nie wolno przekraczać dziesięciu gram nalewki. Przy ostrych bólach brzucha należy całkowicie zapomnieć o nalewce z doględy wielkiej. Zbyt wysokie dawki mogą prowadzić do problemów z ciśnieniem krwi, a nawet z problemami oddechowymi.

Warto przed zastosowaniem którejś z metod spożycia zioła skonsultować się z lekarzem, aby sprawdził czy nie jesteśmy uczuleni na substancje doględy wielkiej.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Polecane

Widlicz Zeillera – właściwości lecznicze, zastosowanie, sposób użycia
Widlicz Zeillera (łac. Diphasiastrum zeilleri), zwany inaczej widłakiem Zeillera lub...
Tobołki przerosłe – właściwości lecznicze, zastosowanie, sposób użycia
Tobołki przerosłe (Thlaspi perfoliatum L.) – świat roślin to nieodzowny...
Róża kutnerowata – właściwości lecznicze, zastosowanie, sposób użycia
Róża kutnerowata (Rosa tomentosa Smith), będąca jednym z przedstawicieli rodziny...
Sierpik barwierski – właściwości lecznicze, zastosowanie, sposób użycia
Sierpik barwierski (Serratula tinctoria L.) jest wieloletnią rośliną zielną, należącą...