Konitrut błotny – właściwości lecznicze, zastosowanie, sposób użycia

Konitrut błotny

Konitrut błotny (Gratiola officinalis) występuje w Azji Zachodniej, Europie Zachodniej i Środkowej. Został on wprowadzony do Ameryki Północnej i Australii. Roślina preferuje alkaliczną wilgotną glebę w pełnym słońcu. W Polsce gatunek dość rzadki zarówno na nizinach jak i w niższych położeniach górzystych. Roślina należy do rodziny trędownikowatych (Scrophulariaceae).

Konitrut błotny jest to gładka, wysoka roślina wieloletnia o wysokości 30-60 cm z wypukłymi, wydrążonymi łodygami. Zielone liście są napięte mięsiste i lekko piłkowane. Kwiaty są białe (z purpurowymi żyłami) z długą rurką i siedzą na krótkich łodygach w osłonach liści. Korona jest bladożółta i pasiasta jasnofioletowa. Owoce są spiczaste, jajowate w kształcie kapsułek.

Kwiaty utrzymują się od czerwca do sierpnia. Kwiaty są hermafrodytem (mają zarówno narządy męskie, jak i żeńskie) nadaje się do: gleby lekkiej (piaszczystej), średnich (gliniastych) i ciężkich (gliniastych). Odpowiednie pH: kwasowe, neutralne i zasadowe (alkaliczne) gleby. Może rosnąć w półcieniu (lekkie lasy) lub bez cienia. Preferuje wilgotną lub mokrą ziemię. Roślina zasiedla przeważnie bagniste łąki, rowy, brzegi wód. Stosowane leczniczo części roślin to zarówno liście, jak i korzenie rośliny.

Konitrut błotny – właściwości lecznicze

W roślinie znajdują się glikozydy pobudzające serce (gratiolin, gratiogenina i gratiotoksyna), olejki eteryczne i garbniki. Roślina ta to gorzkie, ostre i moczopędne zioło, które stymuluje zarówno serce, jak i macicę i ma silne właściwości przeczyszczające. Należy ona do tej samej rodziny, co naparstnica i ma takie same działanie stymulujące, obie rośliny zawierają toksyczne glikozydy.

W średniowieczu roślina znana była pod nazwą „Gratia Dea”, czyli łaski Bożej i uznawana była za zioło lecznicze. Konitrut błotny był używany do leczenia wielu schorzeń, zwłaszcza zaparć. Jednak ze względu na toksyczny i potężny efekt tego ziela, jest bardzo prawdopodobne, że zrobiło to więcej szkody niż dobrego. Uznano, że jest to lek ziołowy: rozszerzający naczynia krwionośne, antybakteryjny, przeciwzapalny i antyalergiczny.

Działanie lecznicze posiadane przez tą roślinę związane jest z różnorodnością bioaktywnych składników o zróżnicowanej strukturze chemicznej. Poza zastosowaniem ziół, jako stymulatora serca, stosowano ją, w medycynie ludowej do leczenia powiększonej śledziony, jelit i niektórych chorób wątroby, takich jak żółtaczka. Dodatkowo, w niektórych krajach ekstrakt z ziół stosowano zewnętrznie na choroby skóry i hemoroidy. Dziś zioło jest rzadko używane, jako lek ze względu na wiele skutków ubocznych i niewielkich różnic między dawką skuteczną i toksyczną.

Konitrut błotny – zastosowanie

W mniejszych dawkach zaleca się konitrut błotny w przewlekłych chorobach wątroby, żółtaczce, a także w niektórych chorobach układu nerwowego.

Roślina jest stosowana w leczeniu takich dolegliwości jak:

  • Dna moczanowa,
  • Obrzęk zapalny,
  • Rwa kulszowa,
  • Wrzody zewnętrzne,
  • Robaki jelitowe,
  • Przewlekłe wypryski i silny świąd.

Wyciąg z konitruta błotnego używany jest do produkcji maści i kremów stosowanych do leczenia trądziku. Kompozycje farmaceutyczne do leczenia trądziku zawierają 0,5 do 40% wyciągu z rośliny. Kwas kofeinowy wykazuje działanie immunomodulacyjne i przeciwzapalne, wykazuje także hamowanie rakotwórczości. Konitrut błotny może być stosowany po przebytym urazie głowy dla zredukowania ciśnienia śródczaszkowego.

Korzeń i kwitnące ziele ma działanie wzmacniające pracę serca, moczopędne, gwałtownie przeczyszczające. Roślina była stosowana w leczeniu problemów z wątrobą, śledzioną, posiada dobre efekty lecznicze przeciw pasożytom itp. Ziele jest zbierane latem i suszone do późniejszego użycia. Należy stosować je ostrożnie, ponieważ w nadmiarze roślina powoduje uszkodzenie nerek i krwotok z jelita.

Konitrut błotny był stosowany w medycynie ziołowej do leczenia bólów gardła, przeziębienia, chrypki i jako lek wykrztuśny. Niektórzy zielarze uważają, że roślina ma korzystne działanie na astmę, zapalenia dróg moczowych i pobudzenie apetytu. Skuteczność usuwania wzdęć również znajduje się w jej zastosowaniach leczniczych. Jednak żadne z tych zastosowań nie zostało zbadane klinicznie.

Zioła te działają szczególnie na przewód pokarmowy, leczą biegunkę, która charakteryzuje się zieloną pienistą wodą, a także zapalenie odbytnicy takie jak hemoroidy. Inne właściwości lecznicze to przewlekłe choroby rytmu serca, owrzodzenia i rzeżączka. Roślina pomaga także na ból głowy i zawroty głowy. Środek pobudzający menstruację przy słabym miesiączkowaniu lub jego braku.

Konitrut błotny sposoby użycia

Konitrut błotny może być bardzo trujący i powinien być stosowany z dużą ostrożnością i tylko pod kierunkiem wykwalifikowanych zielarzy lub lekarzy. Zazwyczaj zniechęca to ludzi do samodzielnego stosowania leków. Nalewka z tej rośliny stosowana zewnętrznie służyła niegdyś do leczenia owrzodzenia podudzia i wyprysków skórnych. Natomiast świeży sok był stosowany do zmiękczenia skóry. Niektórzy ludzie przygotowują napary z konitruta jednak o bardzo małym stężeniu.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Polecane

Widlicz Zeillera – właściwości lecznicze, zastosowanie, sposób użycia
Widlicz Zeillera (łac. Diphasiastrum zeilleri), zwany inaczej widłakiem Zeillera lub...
Tobołki przerosłe – właściwości lecznicze, zastosowanie, sposób użycia
Tobołki przerosłe (Thlaspi perfoliatum L.) – świat roślin to nieodzowny...
Róża kutnerowata – właściwości lecznicze, zastosowanie, sposób użycia
Róża kutnerowata (Rosa tomentosa Smith), będąca jednym z przedstawicieli rodziny...
Sierpik barwierski – właściwości lecznicze, zastosowanie, sposób użycia
Sierpik barwierski (Serratula tinctoria L.) jest wieloletnią rośliną zielną, należącą...