Leki przeciwbólowe – co warto wiedzieć o lekach przeciwbólowych? Najczęściej kiedy odczuwamy jakieś bóle, czy to głowy czy innych części ciała, to sięgamy po leki przeciwbólowe, aby na jakiś czas zmniejszyć i uśmierzyć występujący ból. Często jednak, kiedy kupujemy w pobliskim sklepie paczkę tabletek, do których nie potrzebna jest recepta, to nie znamy do końca ich składu i przeznaczenia, a przy zakupie głównie kierujemy się marką, która dobrze zareklamowała się w telewizji. Warto więc dowiedzieć się jakie są rodzaje leków przeciwbólowych i jak wybrać odpowiedni lek.
Co warto wiedzieć o lekach przeciwbólowych?
Ból towarzyszy człowiekowi przez całe życie i aby go uśmierzyć sięgamy po lek przeciwbólowy, aby tym samym ten ból zmniejszyć. Czasami jednak ból jest tak silny, że same leki przeciwbólowe nie pomagają i szukamy wtedy pomocy u specjalisty.
Leki przeciwbólowe, według drabiny analgetycznej (schemat stosowania leków przeciwbólowych stworzony przez Światową Organizację Zdrowia w 1986 roku) dzielimy na trzy podgrupy, ze względu na stopień bólu. Wyróżniamy trzy stopnie bólu. W pierwszym stopniu występują leki nieopoidowe, a w kolejnych stopniach kolejno słabe i silne opoidy.
Wśród analgetyków nieopioidowych wyróżniamy niesteroidowe leki przeciwzapalne. Zalicza się do nich na przykład kwas acetylosalicylowy, czyli popularna aspiryna. Do tej grupy możemy jeszcze dopisać ibuprofen czy naproksen. Osobno skwalifikowany w tej podgrupie jest paracetamol. Wszystkie te leki są dostępne bez recepty i są stosowane przy raczej słabych bólach.
Do słabych analgetyków opioidowych zalicza się np. dihydrokodeinę, etylomorfinę, kodeinę czy tramadol, a do silnych opioidów m.in. morfinę, fentantyl, oksykodon czy metadon. Te ostatnie mają zastosowanie przy uśmierzaniu bólów bardzo silnych, na przykład nowotworowych.
Mimo wszystko, należy pamiętać o tym, że każdy lek jest inny i działa inaczej. Czasami niewiedza w użytkowaniu leków może spowodować niepożądane działania w naszym organizmie. Naukowcy często stosują umowny podział leków przeciwbólowych, jak po prostu leki przeciwbólowe, które zwalczają najzwyklejszą gorączkę oraz przeciwzapalne, czyli takie które stosujemy na przykład przy chorobach reumatycznych. Trzeba jednak zaznaczyć, że granica pomiędzy tymi grupami jest bardzo niewielka, ponieważ lek taki jak ibuprofen może być skwalifikowany w obu tych podgrupach.
Leki przeciwbólowe – który lek wybrać?
Nasuwa się zatem pytanie, jaki lek najlepiej wybrać, aby sobie nie zaszkodzić. Przy bólach głowy, mięśni, zębów możemy z powodzeniem zastosować paracetamol. Jest to lek, który bez problemów można podać dzieciom czy nawet kobietom ciężarnym.
Leki przeciwzapalne, jak sama nazwa wskazuje, stosuje się do wszelkich bólów zapalnych. Często stosowana jest tutaj aspiryna, która wykazuje dobre właściwości przeciwbólowe, ale ze względu na niskie bezpieczeństwo stosowania, aspirynę można zastąpić na przykład ibuprofenem, który jest uznawany za najbezpieczniejszy lek z pierwszej grupy.
Leki opoidowe są stosowane są tylko w wypadku poważniejszych bólów. Nie są używane zbyt często, ponieważ charakteryzują się silnymi działaniami ubocznymi.
Działanie leków przeciwbólowych ujawnia się już po około 20 minutach od zażycia. Zalecaną dawką stosowania analgetyków nieopioidowych to 200mg co 4-6 godzin.
Kto nie może brać leków przeciwbólowych?
Lek przeciwbólowy jak aspiryna, nie powinien być stosowany przez osoby cierpiące na choroby wrzodowe żołądka, kobiety karmiące piersią, dzieci do 12 roku życia. Nie zaleca się stosowanie tego leku także astmatykom czy osobom chorym na cukrzycę.
Objawy po przedawkowaniu leków
Jak głosi stara zasada, wszystko jest dobre, byle z umiarem. To stwierdzenie znajduje zastosowanie również w lekach przeciwbólowych. Kiedy nadużywamy leków przeciwbólowych przez dłuższy okres czasu, nawet tych z pierwszej grupy drabiny analgetycznej, może to sprzyjać niszczeniu takich organów jak nerki, wątroby oraz szereg innych powikłań, które nie są wskazane dla naszego organizmu.
Wiele osób również korzysta z kwasu a acetylosalicylowego, czyli po prostu aspiryny. Przedawkowanie tego leku może powodować nudności, wymioty, szum w uszach czy nawet zaburzeniami wzroku i słuchu. W późniejszych stadiach przedawkowania rozwija się tzw. kwasica metaboliczna, która może powodować drgawki, śpiączkę czy niewydolność nerek. Zbyt duże dawki mogą być nawet śmiertelne!
Jednym z głównych objawów, które występują w lekach opioidowych to depresja ośrodka oddechowego. Jest to główna przyczyna zgonów po silnym zatruciu morfiną. Morfina może powodować także sedację, czyli obniżenie aktywności ośrodka układu nerwowego czy miozę – zwężenie źrenic. Oprócz tych objawów mogą pojawiać się zaczerwienienia na twarzy czy świąd skóry.
Niestety duża liczba osób, która ma problemy duże problemu zdrowotne, musi każdego dnia sięgać po lek przeciwbólowy, co właśnie ma skutek destruktywny dla naszego organizmu. Warto wtedy zastanowić się nad innymi metodami uśmierzania bólu, które są bardziej bezpieczne (na przykład termolezja).
Dlatego tak ważne jest, aby leki przeciwbólowe, niezależnie od ich rodzaju, stosować z umiarem i przede wszystkim z głową.
