Mak wątpliwy (Papaver dubium) rośnie w Europie, w Afryce, Azji, na Kaukazie i w Pakistanie. W Polsce pospolity jest na terenach nizinnych. Kwitnie od maja do sierpnia. Jak inne maki, rośnie na glebach piaszczystych. Liście są owłosione, pierzastodzielne. Kwiaty są koloru brudnoczerwonego o 4 płatkach niezachodzących na siebie brzegami. Kwiaty posiadają średnicę do 7 cm, z fioletowymi pręcikami. Łodyga wzniesiona, prosta, ulistniona, 30–60 cm wysokości. W dolnej części jest odstająca, w górnej przylegająco owłosiona.
Owoce maczugowate, wyraźnie żebrowane z nagą torebką. Wszystkie części rośliny zawierają biały lub jasnokremowy sok mleczny, po zaschnięciu żółty, brązowy do czarnego.
Mak wątpliwy – właściwości lecznicze
Mak wątpliwy ma zbliżone właściwości lecznicze do maku polnego, dlatego jest bardzo cenny medycznie. W swoim składzie zawiera śluzy, kwas mekonowy, mekocyjanine, alkaloidy a także flawonoidy i flawony.
Mak wątpliwy posiada właściwości uspokajające, przeciwkaszlowe i rozkurczowe. Ponadto zmiękczające, osłaniające i przeciwzapalne, przeciwbólowe i antyoksydacyjne. Mak wątpliwy działa leczniczo na układ oddechowy, nerwowy, pokarmowy, a także doskonale wpływa na różne problemy skórne.
Mak wątpliwy – zastosowanie
Mak wątpliwy stosowany jest głównie, jako łagodny lek przeciwbólowy i jako lekarstwo na kaszel, pomaga również zmniejszyć nadmierną aktywność nerwową. Roślina zawiera alkaloidy, które są nadal badane i powinny być stosowane tylko pod nadzorem wykwalifikowanego zielarza. Leczenie prowadzone jest wewnętrznie w leczeniu chorób płuc i kaszlu, bezsenności, złego trawienia, zaburzeń układu nerwowego i bólu. Kwiaty są również stosowane w leczeniu żółtaczki. Liście i nasiona są tonizujące, użyteczne w leczeniu gorączki, ponadto posiada właściwości przeciwnowotworowe.
Liście i płatki są stosowane w standardowym leczenia stanu zapalnego gardła, kataru, kataru siennego, astmy, niestrawności, biegunki, bezsenności, bólu nerwowego i innych chorób układu oddechowego. Kwiat jest korzystny w leczeniu astmy i innych zaburzeń oddechowych, w tym kokluszu i zapalenia oskrzeli. Jest łagodnym środkiem odprężającym i uspokajającym.
Ekstrakty z maku tradycyjnie wykorzystywane są do odprężenia mięśni gładkich, co czyni je potencjalnie użytecznymi w leczeniu biegunki i skurczów jamy brzusznej. Wyciąg został użyty, jako środek uspokajający przeciwbólowy i przeciwzapalny. Pomimo niewielkich badań nad tym, niejednoznaczne dowody sugerują, że nasiona maku wątpliwego mogą pomóc leczyć owrzodzenia jamy ustnej. Nasiona maku mają działanie chłodzące, które odgrywają rolę w leczeniu owrzodzenia jamy ustnej.
Mak wątpliwy
Mózg wymaga niezbędnych składników odżywczych, takich jak wapń, żelazo i miedź – minerały, które są w nasionach maku. Te minerały wspomagają regulację neuroprzekaźników i wzmacniają funkcje mózgu.
Nasiona maku są bogate w wapń i miedź. Podczas gdy pierwszy składnik poprawia zdrowie kości, ten ostatni wzmacnia kości i tkanki łączne. Innym minerałem nasion jest fosfor, który wraz z wapniem stanowi część tkanki kostnej. I mangan w nasionach pomaga w produkcji kolagenu, białka, które chroni kości przed poważnymi uszkodzeniami.
Kwas oleinowy w maku pomaga obniżyć poziom ciśnienia krwi. Cynk w maku może przyczynić się do wzmocnienia układu immunologicznego. Nasiona wzmacniają również wytwarzanie komórek odpornościowych w organizmie. Cynk w nasionach pomaga również zapobiegać schorzeniom oddechowym. Nasiona maku zawierają błonnik pokarmowy, co pomaga obniżyć poziom cholesterolu i ostatecznie poprawia zdrowie serca. Biorąc pod uwagę, że nasiona maku są wysoko błonnikowe, mogą być preferowanym dodatkiem do diety cukrzycowej. A mangan w nasionach może również pomóc w leczeniu cukrzycy.
Przeciwutleniacze w maku mogą również przynieść korzyści dla oczu. Geny maku wykazały obietnicę ograniczenia rozwoju raka. Trwają badania nad zastosowaniem maku wątpliwego do zwalczania nowotworów. Mak może kurczyć komórki raka piersi i gruczołu krokowego. Może także zatrzymać proliferację komórek nowotworowych. Nalewka z rośliny makowej jest uważana za leczniczą przy chorobie nowotworowej.
Mak wątpliwy – sposoby użycia
Mak wątpliwy – napar
Suszone płatki maku wątpliwego (jedną łyżkę) zalewa się szklanką wrzącej wody i pozostawia do zaparzenia. Napar przetrzymuje się w chłodnym i ciemnym miejscu. Po uzyskaniu ciemnobrunatnego koloru, mieszaninę się przecedza. Napary sporządza się każdorazowo przed spożyciem.
Herbata z nasion maku
- 250 gramów maku, niemyte
- 3 szklanki wody
- 2 łyżki soku z cytryny
- Pusta, 2-litrowa butelka
Używając lejka, dodać ciepłą wodę do butelki do poziomu około 5 cm wyżej niż nasiona. Należy upewnić się, że woda nie jest wrząca. Dodać sok z cytryny. Zamknąć butelkę i delikatnie potrząsać nią przez około 2 minuty. Kolor wody powinien mieć od średniej żółtej do ciemnobrązowej. Odcedzić ziarno i pić herbatę.
Mak wątpliwy – nalewka
- 2 garście suszonych płatków maku wątpliwego
- 1 litr alkoholu
- 2 szklanki cukru
- 1 szklanka wody
Płatki maku należy włożyć do szklanego naczynia i zalać alkoholem, koniecznie zakręcić. Taka mieszanka powinna być odstawiona w chłodne miejsce na czas dwóch tygodni. Gdy płatki staną się dużo jaśniejsze, przecedzić, następnie należy dodać syrop zrobiony z wody i cukru. Ponownie zakręcić naczynie i odstawić nalewkę na minimum 30 dni. Spożywać po jednej łyżce do 3 razy dziennie.
