Kokoryczka wonna (Polygonatum odoratum) – to roślina rodzima, przystosowana do cienistych warunków lasów sosnowych, mieszanych i liściastych. Uprawa kokoryczki wonnej powinna odbywać się w żyznej, bogatej w próchnicę glebie o wysokim poziomie wilgotności. Podczas sadzenia, należy pamiętać, aby korzenie rośliny należy umieścić płytko, blisko powierzchni ziemi.
Nazwa rodzaju pochodzi od greckich słów poly oznaczającego wiele oraz gonu, które oznacza staw kolanowy w odniesieniu do połączonych kłączy roślinnych. Ówcześni zielarze uważali, że rośliny ze splecionymi kłączami są pomocne w leczeniu schorzeń stawów człowieka.
Kokoryczka wonna – zastosowanie
Kokoryczka wonna jest byliną mrozoodporną o słodkim zapachu. Chociaż kwiaty kokoryczki są uznawane za trujące, to odpowiednio przygotowane kłącza rośliny znajdują zastosowanie zarówno w kuchni, jak również w medycynie naturalnej.
Młode pędy zebrane wczesną wiosną mogą być przygotowane i spożyte jak szparagi. Kłącza wykopane jesienią i poddane suszeniu, również sa jadalne. Należy tylko pamiętać o trzykrotnym ugotowaniu kłączy przed ich bezpośrednim przed spożyciem.
Kokoryczka wonna składa się z pojedynczej łodygi z wieloma, szerokimi, owalnymi liśćmi o równoległych liniach rozmieszczonych naprzemiennie wzdłuż jej długości i łączących podstawę. Sinozielone, zaostrzone liście kokoryczki cechują się podłużnie jajowatym lub wąskoeliptycznym kształtem, a swoją nasadą obejmują one łodygę. Roślina często rośnie w lekkim łuku, a jej kwiaty zwisają z liści wraz ze skrętem łodygi. Jej łukowato wygięte pędy osiągają ok. 40-60 cm wysokości.
Wszystkie liście rośliny w charakterystyczny sposób obracają się w jedną stronę, wyginając przy tym swe końce lekko do góry. Na przełomie maja i czerwca spod liści kokoryczki wonnej wyrastają drobne kwiaty w kształcie dzwonków. Mają one kremowy lub woskowo biały kolor, zwieńczony żółtawo-zielonym czubkiem, które po pewnym czasie zmieniają się w małe jagody wielkości grochu o czarno-niebieskiej barwie. Każda z nich zawiera około trzech lub czterech nasion.
Kokoryczka wonna – właściwości lecznicze
Kokoryczka wonna posiada silne działanie farmakologiczne, przydatne w określonych schorzeniach. Należy jednak pamiętać, iż w dużych dawkach staje się rośliną niebezpieczną. Dawki jednorazowe wynoszące około 180 ml naparu, mogą doprowadzić do nudności, wymiotów, biegunki oraz podrażnienia przewodu pokarmowego i nerek. Kokoryczka zawiera również glikokininy o działaniu przeciwcukrzycowym. Niezależnie od tego, w jakiej formie spożyjemy kokoryczkę, w taki sam sposób zachowane zostanie jej działanie nasercowe.
Stosowanie nalewek oraz proszku ze zmielonych kłączy kokoryczki wonnej wzmacnia siłę skurczową mięśnia sercowego, zmniejsza częstotliwość pracy serca, a także zwiększa pojemność minutową serca, hipoglikemicznie i hipotensyjnie. Tym samym wpływa na obniżenie poziomu ciśnienia tętniczego oraz glukozy we krwi. Działa uspokajająco i moczopędnie. Usuwa obrzęki powstałe na tle niewydolności krążenia.
Nalewka na kłączu i napar na kłączu usuwa przebarwienia, dobrze oczyszcza i odkaża skórę. Przy częstym przemywaniu ciała zwiększa się elastyczność skóry i hamują stany zapalne. Napar z kokoryczki może być stosowany w celu załagodzenia zmian skórnych wywołanych atopowym zapaleniem skóry. Stosowanie kokoryczki korzystnie wpływa również na cerę trądzikową, szczególnie z trądzikiem różowatym. Sproszkowane, świeżo rozdrobnione kłącza, przy stosowaniu miejscowym pomagają złagodzić siniaki.
Kokoryczka wonna od lat stosowana jest w lecznictwie ludowym. Kłącza najlepiej wykopywać wiosną lub jesienią. Ziele najwartościowsze jest w czasie kwitnienia, czyli w maju i czerwcu.
Kokoryczka wonna – sposób użycia
Kokoryczka wonna – nalewka
Pół szklanki rozdrobnionych, przegotowanych wcześniej kłączy kokoryczki zalewamy 250ml wódki. Pozostawiamy na dwa tygodnie. Po tym czasie przefiltrowujemy nalewkę,a nastęnie spożywamy od 3-4 razy dziennie. W przypadku osób o masie ciała poniżej 50kg, nie należy przekraczać jednorazowej dawki 2,5ml.
Wskazania: cukrzyca, wysoki poziom cholesterolu, nadciśnienie, niewydolność krążenia, kamica moczowa i żółciowa, suchy kaszel, choroby wątroby, reumatyzm, choroby skórne, miażdżyca, stany lękowe, zawroty głowy, przepuszczalność naczyń krwionośnych.
Kokoryczka wonna – proszek kokoryczkowy
Kłącze kokoryczki mielimy na drobny proszek, który następnie spożywamy w ilości połowy łyżeczki ok. 3-4 razy dziennie. Dla poprawy smaku, możemy wymieszać otrzymany proszek ze świeżym miodem.
Kokoryczka wonna – tonik na przebarwienia i zmiany skórne
1,5 łyżki rozdrobnionych kłączy kokoryczki zalewamy dwiema szklankami letniej wody, następnie podgrzewamy całość do wrzenia i gotujemy pod przykryciem przez ok. 5 minut. Po ostudzeniu, przemywamy zmiany skórne płatkiem kosmetycznym nasączonym płynem.
Wskazania: przebarwienia, atopowe zapalenie skóry, trądzik młodzieńczy, trądzik różowaty, stany zapalne skóry, siniaki.
UWAGA! Przepisów na bazie kokoryczki wonnej nie należy stosować w przypadku kobiet w ciąży.
